Tunç’tan CHP ve İYİ Parti’nin görüşmeleri terk etmesine tepki

“İyi niyetli olmadıklarını görmüş olduk”

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Başörtüsüne anayasal güvence getiren ve evlilik birliğini tanımlayan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi.

Teklifle Anayasa’nın 24’üncü maddesine, başörtüsüne anayasal güvence getiren hükümler ekleniyor.

Buna göre, temel hak ve hürriyetlerin kullanılması ile kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yararlanılması, hiçbir kadının başının örtülü veya açık olması şartına bağlanamayacak.

Hiçbir kadın; dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı eğitim ve öğrenim, çalışma, seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, kamu hizmetlerine girme ile diğer herhangi bir temel hak ve hürriyeti kullanmaktan ya da kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yararlanmaktan hiçbir surette yoksun bırakılamayacak, bu nedenle kınanamayacak, suçlanamayacak ve herhangi bir ayrımcılığa tabi tutulamayacak.

Alınan veya verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet söz konusu olduğunda devlet, ancak dini inancı sebebiyle kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kıyafetini, hiçbir surette engellememek şartıyla gerekli tedbirleri alabilecek.

Anayasa'nın 41’inci maddesinin, “Ailenin korunması ve çocuk hakları” şeklindeki birinci kenar başlığı, “Ailenin korunması, evlilik birliği ve çocuk hakları” olarak değiştiriliyor.

Ailenin toplumun temeli olduğunu düzenleyen maddeye, evlilik birliği şartı da ekleniyor. Teklif, evlilik birliğini, “Ancak kadın ile erkeğin evlenmesi ile kurulabilir” şeklinde yeniden tanımlıyor.

CHP ve İYİ Parti vekilleri salondan ayrıldı

Teklifin maddeleri üzerindeki görüşmelerde İYİ Parti ve CHP milletvekilleri, teklifin, başörtüsüne yönelik olan ilk maddesinde ortak değişiklik önergesi vererek, metinden “dini inancı sebebiyle” ifadelerinin çıkarılmasını talep etti.

Önergenin gerekçesinde, “kişi hak ve hürriyetlerinin ayrılmaz bir parçası olarak inanç hürriyetinin, tüm toplumsal kesimleri ihtiva etmesinin” amaçlandığı belirtildi.

Sivil toplum kuruluşlarının da görüşlerini dile getirdiği komisyonda, konuşmaların tamamlanması sonrası oylamaya sunulan CHP ve İYİ Parti'nin ortak önergesi kabul edilmedi.

Daha sonra yapılan oylamada, başörtüsüne yönelik değişiklik içeren teklifin birinci maddesi, AK Parti ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, kılık kıyafet özgürlüğünü tam olarak sağlayan önergelerinin reddedildiğini savunarak, samimiyetle komisyona geldiklerini söyledi. AK Parti ve MHP'nin amacının başörtüsü sorununu çözmek olmadığını öne süren Usta, "Bu tavır başörtüsüne ihanettir. Samimi değilsiniz." değerlendirmesinde bulundu. Milletin korkuları üzerinden bir seçim kampanyası yapılmak istendiğini söyleyen Usta, önergelerine destek verilmesinin, aslında başörtüsü konusunun toplumsal mutabakatla çözülmesi anlamına geleceğini ancak bunun gerçekleşmediğini belirtti. Usta, tarihi bir fırsatın reddedildiğini savundu.

Bu şartlarda komisyonda durmanın anlamı bulunmadığını belirten Usta, partisinin milletvekilleriyle salondan ayrıldı.

Bülent Tezcan da kimsenin istismar edemeyeceği bir teklif istediklerini belirterek, "Gücü eline geçiren, kızlarımızın, kardeşlerimizin hakları üzerinde canları istediği gibi yorumlar yapamasın istedik." diye konuştu. Tezcan, 600'e yakın oyla geçme imkanı bulunan teklifin, önergenin reddedilmesiyle tarihsel mutabakat sağlanamadığını ifade etti. Bu şekilde başörtüsünün siyasetin malzemesi yapılmaya devam ettirileceğini savunan Tezcan da komisyonda kalamayacaklarını belirttikten sonra partisinin milletvekilleriyle toplantıdan ayrıldı.

Tunç’tan tepki

AK Parti Grup Başkanvekili ve Bartın Milletvekili Av. Yılmaz Tunç, CHP ve İYİ Parti'li Anayasa Komisyonu üyelerinin, başörtüsüne anayasal güvence getiren ve evlilik birliğini tanımlayan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin verdikleri önergenin kabul edilmemesini gerekçe göstererek komisyon salonunu terk etmelerini değerlendirdi.

Anayasa değişikliği teklifinin komisyonda kabul edildiğini, Genel Kurul aşamasına geçileceğini söyleyen Tunç, CHP ve İYİ Parti'lilerin “Bu konuyu siyasi istismar vesilesi yapıyorsunuz” şeklindeki eleştirisine katılmanın mümkün olmadığını belirtti.

CHP ve İYİ Parti'nin tavrını üzülerek takip ettiklerini ifade eden Tunç, “Burada bir kanun teklifiyle ortaya çıkmışsanız, bu kanun teklifi yalnızca belli bir kesimi dikkate alıp diğer kesimleri; özel sektörü, üniversiteleri, eğitim kurumlarını hariç bırakıyorsa bu, yasak getiren bir tekliftir. Bu durumda anayasa değişikliğine ihtiyaç vardı. Sayın Cumhurbaşkanımız da zaten anayasa değişikliği önerisini bunun için açıklamıştı. Bu partilerin, iş ciddiye bindiğinde, komisyon süreci başladığında ne kadar samimi olduklarını görmüş olduk. Temennimiz, bu yanlıştan dönmeleri, Genel Kurul aşamasında bu yanlışı sürdürmemeleri, milletimizin hissiyatına tercüman olmaları, milletin beklediği şekilde Genel Kurulda oylarını kullanmaları” değerlendirmesinde bulundu.

“Temennimiz bu yanlıştan dönerek oy kullanmaları”

CHP ve İYİ Parti milletvekillerinin, teklifin, başörtüsüne anayasal güvenceye yönelik ilk maddesinde ortak değişiklik önergesi vererek metinden “dini inancı sebebiyle” ifadesinin çıkarılmasını talep ettiklerini dile getiren Tunç, şunları söyledi:

"Bu, bizim için çok önemli. Bugüne kadar ‘dini inancı nedeniyle’ söylediğimizde hep ‘Siyasi simge nedeniyle takılıyor’ şeklinde eleştiride bulunuldu. Başörtüsü yasağı hep laikliğe aykırı olarak yorumlandı. Teklifimiz açık, iki maddeden oluşuyor. ‘Temel hak ve özgürlüklerin kullanılması hiçbir kadının başının örtülü ya da açık olmasına bağlanamaz. Temel hak ve hürriyetlerinin kullanılmasından hiçbir kadın başı açık ya da kapalı, örtülü olduğu için yasaklanamaz’ diyoruz. Bu, hem açık hem de örtülü olanları koruyan bir düzenleme. Diğer taraftan da ‘Hiçbir kadın dini inancı sebebiyle başının örtülü olması ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı temel hak ve özgürlükleri kullanmaktan; çalışma, eğitim ve öğretim, siyasi faaliyette bulunma hakkından ve tüm temel hak ve hürriyetlerden alıkonulamaz, yasaklanamaz’ diyoruz. ‘Bazı meslekler için özel kıyafet giymek gerekiyorsa zorunluysa devlet de bu durumda başörtüsünü koruyarak bunu yapmalı’ diyoruz. Bundan daha açık bir teklif, düzenleme olamaz. Samimiyseniz, yıllarca ‘laikliğe aykırı’ olarak yorumlanan başörtüsü yasağının bir daha gündeme gelmemesini istiyorsanız, o zaman bu teklif açık yani herkesin kabul edebileceği bir durum.

Ailenin korunmasına da karşı çıktılar. Evlilik birliğinin yalnızca kadın ile erkek arasında kurulabilmesi noktasındaki bir düzenlemeye karşı çıkmalarına da anlam veremiyoruz. Bütün dünyada aileyi tehdit eden, özellikle bazı sapkın akımların geliştiğini ve bunun propagandasının ülkemize de yayıldığını görüyoruz. Önceden bir tedbir almak lazım. Anayasa'da bu hususun düzenlenmesi gerekir. Maalesef hem CHP hem de İYİ Parti bu maddenin de tekliften çıkarılmasıyla ilgili görüş beyan ettiler, gerek olmadığını söylediler. Her iki düzenleme de bizim için zaruri. Milletimiz de bizden bunu bekliyor.

Başörtüsüne anayasal güvence sağlayan teklifimizde ‘dini inancı sebebiyle’ ibaresini kaldırmayı öneren İYİ Parti ve CHP’nin bu önergesini kabul etmemiz mümkün değildir. Başörtüsü yasağı yıllarca laiklik ilkesine aykırı yorumlanarak keyfi yasakla mağduriyetlere neden olundu. Bir daha aynı mağduriyetlere neden olunmaması için Anayasanın ‘din ve vicdan özgürlüğü’ başlıklı 24. maddesinde düzenleme zarureti açıktır. ‘Dini inancı gereği’ ibaresinin korunması başörtüsü serbestliğinin anayasanın laiklik ilkesine  aykırı yorumlanamayacağının güvencesidir. Tam bir özgürlük sağlamayan sorunlu bir kanun teklifi ile bu yarayı kaşıyanların iyi niyetli olmadıklarını bugünkü komisyon çalışmalarını terk ettiklerinde görmüş olduk. Temennimiz bu yanlıştan dönerek TBMM Genel Kurulunda milletimizin bizlerden beklediği yönde oy kullanmalarıdır.”