“Hızlı bir şekilde kömür çıkarmaya başlayacağız”

Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat, Çinli ortağı Qitaiahe Firması Ceosu Xing Chunhua ve Hattat Holding Yönetim Kurulu Üyeleri, düzenledikleri “döner partisi”yle Amasra Tarlaağzı’ndaki şirket çalışanlarıyla bir araya geldi.

Hattat: “Artık ben kömürcü Mehmet Ağa oldum”

Bartın’da daha önce kullanmış olduğu “Eskiden ben kömürcü Mehmet Ağa değilim, santralci, endüstrici Mehmet Ağa’yım ” sözleriyle gündem olan ve bilinen Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat da konuşmasında herkesi şaşırtan açıklamalarda bulundu. Termik santral projesi için Bartın Platformu’nun açmış olduğu davaları kaybettiklerine dikkat çeken Hattat, artık “kömürcü Mehmet Ağa” olduğunu ifade ederek Amasra’daki kömürü çıkarıp piyasaya arz etmek istediğini kaydetti. 2005 yılından bu yana Amasra’da devam eden süreçten de bahseden Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hattat, konuşmasında şöyle dedi:

“Biz, buraya 2005 yılında ihaleye girerek almıştık. Rahmetli Turgut Özal burayı bana tavsiye etti. ‘Buranın adı uyuyan güzel’ derdi. ‘Uyuyan güzeli TTK’ya devretmeyeceğiz orayı TTK’laştırmayacağız’ diye bir tabir kullanmıştı. Burayı özel sektöre ihale edeceğiz demiş ve Erdoğan hükümeti zamanında da 2005 yılında çıkan bir kanunla ihaleye açıldı ve bize nasip oldu. Dolayısıyla burada çok büyük bir kömür rezervi var. Zamanında çok sondaj yaptık. Karotlu sondajlar yıllar sürdü. Bu sondajlar neticesinde biz ihaleyi aldıktan hemen sonra dünyada bu işi en iyi bilen kimler diye baktık bir Almanlar biliyor bir de Çinliler biliyor diye bilgi aldık. Yeraltı galerilerinin tamamının projelerini Alman devlet kuruluşu Deutsche Montane Technology firmasına yaptırdık. Kuyuları ise Çinli firma olan Datong firmasına ihale ettik. İki firma işbirliği içerisinde bugünlere kadar geldik.

Buradaki yapacağımız işlemlerin en büyüğü Türkiye’deki birçok kömür işletmesinde olduğu gibi ağaç tahkimat kullanmadan bunun yerine betonarme ve çelik tahkimat kullanmaktı. Almanların bize öğrettiği bir konu var. Sakın ağaç tahkimat kullanmayın çünkü asırlardır yer altı kalan kömür oksijenle temas etmeye başlayınca gazlaşmaya başlıyor ve yanındaki ahşap tahkimatları yakarak grizu infilaklarına sebep oluyor. Bunun için bizim galerilerimizin içinde bir tane ahşap direk göremezsiniz. Tamamen çelik ve betonarme ile kapanmış durumda.

Burada kömür ile beraber santral projemiz vardı. Fakat Bartın Platformu’nun açtığı davalar neticesi bizler bu davaları kaybettik. Eskiden ben kömürcü Mehmet Ağa değilim, santralci, endüstrici Mehmet Ağa diyor idim, fakat mahkemeler bunu iptal ettikten sonra baktım kömür fiyatları da çok yükseldi artık ben kömürcü Mehmet Ağa oldum. Dolayısıyla bir an evvel kömürü çıkartıp piyasaya arz etmek istiyorum.

Bu arada Bartın Platformu’na bir alkış rica edeceğim. Dolayısıyla kaybettik ben de bir yerde havlu attım Bartın Platformuna karşı. Dolayısıyla hızlı bir şekilde kömür çıkarmaya başlayacağız.

“Sevinçliyiz, gururluyuz”

Bu kömür çıkarmadan dolayı birçok işçimizi 2018 krizinden dolayı ayırmak mecburiyetinde kaldık. Bunların bazıları mahkemeye verdi. Ben bizzat hepsiyle konuşma yaptım. Mahkemeye vermeyin mahkemeye verenleri işe almayacağız diye söyledik. Bazı arkadaşlar mahkemeye verdi ve mahkemeleri yıllar sürdü. Neticede onlara da borçlarımız da az kaldı. Ama tazminatlarını alıp giden arkadaşlarımız daha karlı idi. Şimdi biz tazminata, mahkemeye gitmeyen arkadaşlarımızı tekrar işe alacağız. Maalesef üzülerek söyleyeyim mahkemeye veren arkadaşlarımızla yollarımız tamamen apayrı. Çünkü büyükleri olarak nasihat ettim bu işler yeniden başlayacak tazminatlarınızı ödeyelim diye.

Sendikadan biraz bahsetmek istiyorum. Burada rahmetli oldu Hakkı Arslan vardı. Bir de Zonguldak’tan başkan vardı. Beraber sendikaya girmemiz için Konfederasyon Başkanı Ergün Atalay’a gittik. Bizi Amasra’da destekleyin diye ve Ergün Atalay bey’in talimatları ile sendikaya girdik. Ama bize destek yerine sendika hep köstek oldu. Ama öyle bir köstek oldu ki işçi ile aramızı açtı. Kavgalar çıktı, işi bırakmalar çıktı.

Zamanın CHP Milletvekili Rıza Yalçınkaya buralara geldi o da Bartın ve Amasra halkına destek vereceğine o da köstek oldu. Yani gerek sendika gerekse CHP Milletvekili Rıza Yalçınkaya burada kavga çıkarmak için huzursuzluk çıkarmak için elinden geleni yaptı. Dolayısıyla arkadaşlarımız iyi niyet göstergesi ile hepsi sendikadan istifa ettiler. Ben istifa eden arkadaşlarımı kutluyorum. Ayrılmalarını biraz biz de arzu ettik.

Şimdi halen sendika başkanları Zonguldak’ta oturdukları yerden gazetelere beyanatlar veriyorlar. TTK Hattat’ın elinden burayı alsın TTK işletsin, Enerji Bakanına, Reis-i Cumhur’a yazılar yazıyor. Dolayısıyla 2005 yılından bu yana 17 yıl geçti, 17 yıl ben buraya para harcadım, birçok aile buradan sebeplendi. Şimdi ben böyle bir sendika ile asla çalışamam. Sizlerden yine rica ediyorum sendika olaylarını düşünmeyin. Burada bir abi, kardeş, baba gibi çalışmamıza devam edelim. Sendikanın vereceği haklardan daha fazlası oğlum İbrahim ve arkadaşlarımız tarafından zaman içerisinde hele hele kömür çıkmaya başlayınca verilecektir. Kömür çıkmaya başlayınca göreceksiniz ki hepiniz mutlu olacaksınız, cepleriniz para ile dolacak. İşçi arkadaşlarımız, mühendis, memur arkadaşlarımız buranın adeta kar ortağı olacak prim alacaksınız. Şu anda Çerkezköy’de prim alan arkadaşlarımız gibi olacaksınız.

Sevinçliyiz, gururluyuz arkadaşlarımız 4-5 ay Kuzey Kutup Dairesinde kaldılar. Bir firma ile anlaştık. İngilizler aracılığı ile bu tesisi satın aldık. Bunun karşılığını da kömür karşılığında ödeyeceğiz. Ya kömürü satacağız ya da kömürü alıp götürecekler bilhassa Almanlar. Bugüne kadar sizlerin çok büyük emeği geçti. Sizlere Çerkezköy’deki arkadaşlarımıza sunulan hediye paketlerinden verilecek. Yine asgari ücrete yüzde 35 civarında zam yapıldı. Bizde işçi arkadaşlarımıza takdir primi olarak yüzde 10 civarında takdir zarfı hazırladık. Diğer taraftan beyaz yakalı memur mühendis arkadaşlarımıza yüzde 40 civarında bir katkı primi tayin ettik.”

“Buradaki kömüre inanıyoruz”

Hattat’ın Çinli ortağı Qitaiahe Firması Ceosu Xing Chunhua da Hattat’a güvendiklerini vurgulayarak “Şirketimiz Çin’in Doğusunda bulunmaktadır ve özellikle madencilik sektöründe çalışmaktadır. 42 adet yük ölçekli kömür madenleri bulunmaktadır. Aylık 5 milyon ton üzerinde üretim yapıyorlar. 2011 yılında buraya gelerek Hattat Firmasıyla tanıştık. Ben şahsen altımda çalışan mühendis arkadaşlar ve işçiler burayı çok sevdik ve burayı tanıyoruz. Burada 1 milyar ton üzerinde kömür rezervi olduğuna inanmaktayız ve yıllık 5 milyon ton üretimi rahatlıkla yapabilecek bir maden. Biraz önce Mehmet Hattat da bahsetti bize çok fazla borcunun olduğundan ama ona rağmen hala buradayız. Burada olmamızın sebebi de; ben ve arkadaşlarım buradaki kömüre inanıyoruz. Kömür çıkar çıkmazda Hattat Enerji’nin paramızı ödeyeceğine inanmaktayız. Buraya gelmemizin en önemli sebebi de Hattat Enerji’nin bir an önce kömür çıkartması” dedi.

“Güzel bir taçlandırma yapacağız”

Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İbrahim Hattat ise 2023 yılının Cumhuriyetin 100. Yılında HEMA’nın ise kuruluşunun 50. Yılında Amasra kömürünü ekonomiye kazandırmanın mutluluğunu yaşayacaklarını ifade ederek Güzel bir tesadüf ki bu kömürü buradan çıkararak güzel bir taçlandırma, güzel bir hediye yapacağız” ifadelerini kullandı.

Börekçi: “Türkiye’de örnek maden üretimi gerçekleştirebilmeyi amaçlıyoruz”

Hattat Enerji ve Maden AŞ Başkan Yardımcısı İlyas Börekçi, Türkiye’de örnek maden üretimi gerçekleştirmek istediklerini belirterek bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmalardan bahsetti. Amasra’da 1 milyar tonu aşan maden rezervi olduğunu düşündüklerini ifade eden Börekçi, buradaki potansiyeli değerlendirip ekonomiye katacaklarının altını çizerek “Uzun yıllardır yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Son alınan maden ekipmanlarıyla yatırımımız önemli aşamaya geldi. Yüksek tonajda, verimli ve güvenli üretim yapmak için artık tam mekanizmalı olarak çalışmak gerekiyor. Getirdiğimiz ekipmanlarda bu duruma olanak sağladı. Komple tesis aldık, tüm tesisi taşımak için 12 bin tonluk gemiyi kiralamak zorunda kaldık. Limandan ekipmanların indirilmesi ve tesislerimize getirilmesi zor tehlikeliydi ama kazasız belasız bu işlemi gerçekleştirdik. 7 günde yüklenen ekipmanları 4 günde indirdik.  Getirdiğimiz ekipler dünyada var olan en iyi teknolojiye bağlı, 250 metre uzunluğundaki tahkimat sistemini 7 kişi ile kontrol edebiliyorsunuz. Ekipmanlar ile ilgili Mehmet beye bilgi geldiğinde, hızlıca karar verdi büyük fedakarlıklarla temin edildi. Bize düşen en kısa zamanda ekipmanların bakımını yapıp yer altına indirmek ve kömür üretimini yapmak. Amasra’nın karaelmasını ülkemizin enerjilerine katmak. Ülkemizin buna ihtiyacı var. Yılda 39 milyon ton kömür ithali yapılıyor, biz üretimimizle bu oranı hızla azaltacağız. Bizim de ihtiyacımız var biz de uzun yıllardır emek harcıyoruz. Karşılığını artık almamızın zamanı geldi. Mümkün olduğu kadar hızlı olmamız lazım üretim için pazar şu an çok uygun.  Aramıza tecrübeli arkadaşlarımız katılacak, tecrübesiz olanlarda eğitilecekler. Bugüne kadar tespit ettiğimiz rezerv 605 milyon tondu ama biz ruhsat sahamızda 1 milyar tona yakın hatta aşan rezerv olduğunu düşünüyoruz. Buradaki potansiyelin değerlendirilip ekonomiye katacağız bu bir ayakla olmaz ama ikinci, üçüncü ayakları da hızla alacağız. Amacımız; Türkiye’de örnek maden üretimi gerçekleştirebilmek herkesin gıptayla baktığı maden ve ekonomimize hızla bu değerleri kazandırmak” dedi.

Şahin: “Çok büyük bir emek ve para harcandı”

Yapılan yatırımın büyüklüğüne dikkat çeken Hattat Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Şahin de yöre halkından gerekli desteği göremedikleri için sitem etti. 2023 yılı içinde kömür çıkarmayı hedeflediklerini vurgulayan Şahin, yaşanan sıkıntılardan ve önemli gelişmelerden de bahsederek şöyle konuştu:

“Buraya çok büyük bir emek ve para harcandı. Bu harcanan para tereddütle karşılanıyordu. Sayın Enerji Bakanımız Fatih Dönmez bir video konferans sırasında Mehmet Beye ‘Mehmet Bey bir heyet oluşturayım. Bu heyet değerleme konusunda çok uzman olan profesörlerden ve ömrü yer aldı madenciliğinde geçmiş olan üst düzey yöneticilerden oluşsun’ dedi. Mehmet Bey de bundan çok mutlu olacağını söyledi. Mayıs 2021 itibariyle resmi rapor yayınlandı ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına teslim edildi. Oradaki rakam 581 milyon dolardı. Bugün itibariyle Kuzey Kutup Dairesinden gelen devasa tesis ekipmanları ve diğer harcamalarla  bu tutar 650 milyon dolar seviyesindedir. İçinde bulunduğumuz kurumun harcadığı emeğin ve paraların Türkiye’de öz sermayeden bir kuruş kredi kullanmadan bu boyutta yatırım yapan ben başka bir örnek görmedim.

“Destek olmuyorsanız engel olarak önümüze çıkmayın”

Bütün bunlar olurken işin üzücü tarafı yöre halkından Amasra ve Bartın’dan gerekli desteği göremedik. ‘Elektrik’ dedik çünkü bu devasa tesis için önemli bir elektrik kapasitesi gerekli. Arkamızda kimseyi göremedik ve üzerimize vazife olmamasına rağmen hepinize malum şat sahasını kurduk ve bugün artık elektrik temini diye bir problemimiz yok.

650 milyon doların en az 100 milyon doları Amasra, Bartın ve çevredeki esnaf, üretici, bakkal, manav gibi bu yöreye aktarıldı. Bu proje Bartın ve Amasra’nın çevresini ve tarihini değiştirecek bir proje. Buradan 10 milyon ton kömür Türk ekonomisine kazandırıldığında bugünkü değerlerle 3.5 milyar dolar yapıyor. Bu 3.5 milyar dolarlık değeri yaratmak için de hepimize bir takım fırsatlar doğmuş olacak.

Üzen bir diğer konuda yer altı kömürcülüğünde uzman olan 2 firmayla yıllardır çalışıyoruz. Mevcut Amasra Belediye Başkanımız sebebini anlamadığımız bir şekilde kendilerine bir mektup göndermiş ve ‘Hattat’ın bu projesi güvenilmez. Siz onlarla bir ortalık görüşmesi düşünüyorsanız, boşuna uğraşmayın’ denilmiş. Firma bu mektubu hayretle bize getirdi ve biz de üzülerek okuduk. Bari destek olmuyorsanız, önümüze engel olarak da çıkmayın.

Bu yatırım tamamen öz sermayeden veya otomotiv şirketlerimiz üzerinden kullandırılan kredilerle yapıldı. Finansmanda yardımcı olur diye dönemin Enerji Bakanlarının da araya vesile olmasıyla Eren Holding’in Çatalağzı’ndaki santrallerine bu kömürü satabilir miyiz? diye uzun dönemde satış anlaşması müzakereleri yaptık ve sonunda anlaşmayı imzaladık. İmzalanan anlaşma gereği bizim finansman ihtiyacımızı gidermek için de Eren Holding ulusal bankalarla görüşüp destek olacağını söylemişti. Ama maalesef bu gerçekleşmedi. Gerçekleşmediği gibi 2018’de yaşadığımız kriz için ‘Arkadaşlarımızın mağdur olmaması için ileriki anlaşmamızın gereği olarak bize belli bir miktarda avans ödeyin bu avansla ben arkadaşlarımı Amasra’da mağdur olmaktan kurtarayım’ dedik. Bu da gerçekleşmedi.

Bunların üzerine son dönemde faaliyete başlayan Akdeniz’de Yumurtalık bölgesinde faaliyete başlayan EMBA Elektriğin bin megavatlık termik santrali var ve oda ithal kömürle çalışıyor. Kendisiyle uzun dönem sonucunda bir centilmenlik anlaşması oluşturduk.

“2 sene içerisinde 70 milyon Euro borcu geri ödedik”

2018’den itibaren başlayan sıkıntılı süreçte kreditör bankaların bize yarattığı sıkıntıları anlatmak mümkün değil. Sizler burada anlayış gösterirken asıl Çerkezköy’deki 2 bin 500 çalışanımız oradaki yetkili sendika, bizler, patronlarımız el ele verdik gece-gündüz içerisinde çalışarak 3 yıl içerisinde Euro bazında yüzde 100 büyüme sağlayarak aylık 45 milyon Euro yani yıllık 500 milyon Euro ciroya ulaştık. Buradan yaratılan değer ile 2 sene içerisinde 70 milyon Euro borcu geri ödedik. Orası tıkır tıkır çalışıyor. Burada da gösterilen özveri takdire şayan. Bu sıkıntılı dönemde de en büyük sıkıntıyı başta Mehmet Hattat olmak üzere Hattat ailesi yaşadı. 3 yılda 1 Milyar Euro’nun üzerinde gelir hasılatı elde edilmesine rağmen bankalar kendilerine bir kuruş bile ayırmadı.

“2023 yılı içinde kömür çıkacak”

Anlaşma gereği inanın bugün de bu mümkün değil. Ancak sizlerin mağduriyetini önlemek için Başkanımız Mehmet Hattat Bey ve İbrahim Bey değişik varlıklarını ortaya koyarak sizlere yükümlülüklerini gününde yerinde yerine getirmeye çalışıyor. Son aylardaki düzenli ödemelerden bunu da görebilirsiniz. Sıkıntının en had safhada olduğu maaş günü gelip de Amasra’ya para gönderilemediği dönemlerde Mehmet Bey’in bizlerin önünde göz yaşlarını tutamadığını yaşamış ve bu yaşanmışlığın yanında hepimiz hırslanarak ‘Bu proje mutlaka bitecek ve Türkiye’nin gelirine, ekonomisine en büyük katkıyı yapacak’ sözü verdik. Bugün buradayız ve inşallah 2023 yılı içinde  bu kömür çıkacak.

Bu sıkıntılar başlayınca burada mecburen küçülmek zorunda kalındı. Bu küçülme döneminde arkadaşlara hep şu telkinde bulunuldu ‘Şimdilik geçici bir süre sizinle vedalaşıyoruz. Ama biz bu işi düzelteceğiz. Düzelttiğimiz günden itibaren de tekrar aramıza katılacaksınız.’ Bu konuda o dönem ki sendika da yardımcı olmadı. Bazıları tüm haklarını kendilerine yönetimce vermemize rağmen yasal yolara başvurdu. Yasanın gereği mutlaka günü geldiğinde yerine getiriliyor. Ama şu bilinmeli ki gönül kapımız artık o arkadaşlara kapanmıştır. Bu dönemde bu tavsiyelerimizi dinleyen arkadaşlar da öncelikli olarak burada tekrar çalışmaya başlayacaklardır.

“Bu şirket, bu ülke için örnek bir kurum olmaya aday olacak”

Çerkezköy’de 2 bin 500 kişilik bir aile görüntüsü var. ‘Yaşat ki yaşayasın anlayışıyla’ çalışılıyor ve bu emekler Hattat ailesi ve biz üst düzey yöneticiler tarafından da takdir görüyor. Her fırsatta da değişik ödüllerle bunun karşılığını alıyor. Bu şirkete bağlılık arttığı gibi biz de iş devamlılığı olan o kadar arkadaşımız var ki 3 jenerasyon Hattat ailesinin bir mensubu olmuş ve geleceğini kurtarmış, yarınlarını garanti altına almış bir sürü arkadaşımız var. Bunun için hepimizin anlayışı ‘Bu şirket bizim olmalı.’ Bu duygu hepimizin kalbine yerleştiği zaman başarısızlık mümkün değil. Bu şirket, bu maden, bu ülke için örnek bir kurum olmaya aday olacaktır.”