CHP’li Bankoğlu’ndan “Seçim Yasası Teklifi” değerlendirmesi

“Hile oyun kazandırsa da, kader değişmez”

Nilay Meryem ÇÖMLEK

2023 seçimlerinde uygulanması amacıyla hazırlanan Seçim Yasası Değişiklik Teklifi, kısmi değişikliklerle TBMM Genel Kurulu’ndan geçti. Böylelikle seçim barajı yüzde 7’ye düşürülürken, Cumhurbaşkanının seçim propagandalarındaki muafiyeti de kabul edilmiş oldu.

Genel Kurul görüşmelerinde konuya ilişkin söz alan CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, siyasi partiler ve seçim mevzuatında sürekli değişiklik yapıldığını belirterek “Kişiye göre, seçime göre, partiye göre kanun yapılmaz. Kanun kişiye değil, kişi kanuna uyar. Bu kanunlarda en son 2018’de değişiklik yapıldı, şimdi o değişiklikler de değiştirilmek isteniyor. Neredeyse her seçime ayrı bir kanunla gidiyoruz” dedi.

“Bu yeterli bir baraj indirimi değildir”

Seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde yeterli olmadığını  ifade eden Bankoğlu, “Çarşaf çarşaf baraj indirimi deniliyor. Bu sistemde, bu bir indirim değildir. Çünkü Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle, temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkeleri arasındaki organik bağı çözülmüştür. Dolayısıyla yasama ile yürütme arasında da bağ kalmamıştır. Yürütmenin başında partili cumhurbaşkanı var. Bakanları o atıyor. Hükümet meclisten güven oyu almıyor. Bu sistemde meclis yürütmeye hiçbir şekilde müdahale edemiyor. Barajı kaldırmama gerekçesinde hala ‘yönetimde istikrarın örselenmemesi’ deniliyor. Bu sistem cumhurbaşkanına öylesine geniş yetkiler veriyor ki; meclisin değil yönetimde istikrarı örselemek, etkilemesi bile çok zor” diyerek seçim barajının artık yönetimde istikrara hizmet etmediğini söylerken 2018’de gelen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yasamanın gücünü azalttığını savundu.

Hükümetin amacının temsilde adalet sağlamak olmadığını kaydeden Bankoğlu, “Amaç temsilde adalet olsaydı, bu baraj 2018’de tamamen kalkardı. AKP’nin vaadi de buydu. Ama vaatler unutuldu. AKP değişti, dün de değişti, yarın da değişecek. Ama biz, dün olduğu gibi bugün de darbe kalıntısı olan bu barajın kaldırılması gerektiğini söylemeye devam edeceğiz” dedi.

Kanunun amacıyla uyuşmuyor!

Teklifin en çok tartışılan düzenlemelerinden biri olan propaganda yasaklarına ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Bankoğlu, “Sistem değiştiği için, seçim propagandası yasaklarından başbakan ibaresi çıkarılmış. Ama Cumhurbaşkanı eklenmemiş. Halbuki, bu yasakla kanun şunu der; ‘Partin için propaganda yaparken, devletin sana milletin vergisiyle sağladığı imkanları kullanma. Çünkü o imkanlar kamu hizmeti içindir. Parti propagandası da bir kamu hizmeti değildir. Bu kadar basit” diyerek Cumhurbaşkanının seçim propagandası yasaklarından muaf tutulmasının kanunun amacıyla uyuşmadığını belirtti.

Teklifin gerekçesinin bu noktada oldukça eksik olduğunu da belirten Bankoğlu, “Bir partinin başkanı olan Cumhurbaşkanı, bu yasaklardan neden bağışık? Seçim zamanı ona kamu hizmeti için, millet vergisiyle verilen arabasını, sarayını, hatta kamu hizmetinde görevli memuru partisi için kullanabilsin diye mi? Milletin vergisiyle kendi partinizin propagandasını yapamazsınız. Cumhurbaşkanı’na tanınan bu muafiyetin gerekçesini açıklamak zorundasınız” diyerek teklifi eleştirdi.

“Teklifte olması gerekenler yok”

Türkiye’de seçim mevzuatına ilişkin bir çok düzenleme yapılması gerektiğini belirten Bankoğlu, bu noktada teklifin hiçbir şey sunmadığına da işaret ederken hükümetin rant ve rahat peşinde olduğunu savundu. Bankoğlu, “Kadın temsili yok, genç temsili yok. Mühürsüz oylara, trafoda kedilere, seçim düzenine ilişkin hiç bir şey yok. Adil ve güvenli bir seçime, genç ve kadın temsiline dair söyleyecek hiçbir sözü olmayan bu teklif yalnızca iktidar çıkarına hizmet ediyor. Teklifle baraj kaldırılmamış. Cumhurbaşkanı her kuraldan azade. Genç temsili arttırılacağına, gençleri adres kayıt sistemleriyle oyalayıp sandıktan uzaklaştırmaya çalışmışsınız. İl ilçe seçim kurulları deseniz içler acısı. Sayın vekiller; partili avukatların hakimliğe nasıl geçirildiğine dair raporlar, isim isim listeler var” diyerek hükümetin bu teklifle sandıktan korktuğu için kendi partisini kayırmaya çalıştığını söyledi.

“Ayağınıza dolanacak”

Geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin Fransa’da yabancı yatırımcılara söylediği sözlere de atıf yapan Bankoğlu, “Mevzuatı değiştirip bürokrasiyi alaşağı etse de hükümet kaybedecek. 2018’de siyasi mühendislikle getirilen sistem ayaklarına nasıl dolandıysa bu da öyle dolanacak. İnsanlar ekmek derdinde ve tek adamın bir nikah yüzüğünden koca saltanata evrilen koltuk sevdasından hoşlanmıyorlar. Mutlak güç verdiğiniz kişi şu anda ülkenin en çok eleştirilen insanlarından biri. İktidar bu kibirde devam ettikçe; rant ve rahat peşinde siyasi kutuplaşmayı körükledikçe; halkı kandırmaya, kanun dolanmaya çalıştıkça kaybedecek. Çünkü iktidarın yolu halkı kandırmak değil, anlamaktır. Kanunu dolanmak değil, ona uymaktır” dedi.

Hükümetin seçim yasalarıyla boşuna uğraştığını söyleyen Bankoğlu, “Herkes bu teklifin halk korkusundan, seçim korkusundan olduğunun farkında. Ama korkunun ecele, bu önerinizin de gelecek olanın gelmesine bir faydası olmayacak” ifadelerini kullandı.