Kadına ve sağlık çalışanına yönelik şiddet suçunun cezaları ağırlaşıyor

Kanun telifi, Tunç başkanlığındaki Adalet Komisyonu’nda kabul edildi

Nilay Meryem ÇÖMLEK

AK Parti Ankara Milletvekili Lütfiye Selva Çam ve AK Parti Bartın Milletvekili Av. Yılmaz Tunç’la birlikte 117 Milletvekilinin de imzası bulunan “Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşmeleri geçtiğimiz gün akşam Adalet Komisyonu’nda gerçekleştirildi.

Türk Ceza Kanunu’nun takdiri indirim nedenlerine ilişkin hükümlerinde değişiklik yapılarak failin duruşmada mahkemeyi etkilemeye yönelik şeklî tutum ve davranışlarının takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmaması, kasten öldürme suçunun kadına karşı işlenmesi hâlinin suçun nitelikli hâli kapsamına alınması, kasten yaralama, işkence, eziyet ve tehdit suçlarının kadına karşı işlenmesi hâllerinde öngörülen cezaların alt sınırlarının artırılması, kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun konusunun sağlık hizmeti olması durumunda verilecek cezada artış yapılması, ısrarlı takip fiilinin müstakil bir suç olarak düzenlenerek yaptırıma bağlanması ve bu suçun uzlaştırma kapsamı dışında tutulması, çocukların cinsel istismarı, ısrarlı takip ve kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçlarında mağdurun ile şikâyetçinin istemi hâlinde baro tarafından ücretsiz olarak avukat görevlendirilmesi, kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan hekim, diş hekimi ile diğer sağlık mensuplarının sağlık mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle yapılacak adli soruşturmalar için izin alma usulünün getirilmesi ve bu kapsamda izin verme yetkisinin Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan Mesleki Sorumluluk Kuruluna verilmesi amacıyla hazırlanan teklif, AK Parti Bartın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Av. Yılmaz Tunç başkanlığındaki Adalet Komisyonu’nda kabul edildi.

Teklifte neler var?

Teklife göre, Türk Ceza Kanunu'ndaki takdiri indirim nedenleri sınırlandırılacak. Failin pişmanlık içermeyen davranışları, takdiri indirim nedeni olarak kabul edilmeyecek.

Failin salt indirim almaya yönelik kılık ve kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giymesi, kravat takması gibi duruşmadaki şekli tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacak. Takdiri indirim uygulanması halinde ise gerekçeleri kararda mutlaka gösterilecek.

Cezalar yükseltiliyor

Kadına karşı şiddetle daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanabilmesi amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama, tehdit, işkence ve eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde cezası artırılacak.

Kasten öldürme suçunun kadına karşı işlenmesi hali bu suçun nitelikli halleri arasına alınacak. Kasten öldürme suçunda ceza müebbet iken bu suçun kadına karşı işlenmesi halinde verilecek ceza ağırlaştırılmış müebbet hapse çıkarılacak.

Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek kasten yaralama suçunun kadına karşı işlenmesi halinde cezanın alt sınırı 4 aydan 6 ay hapse yükseltilecek.

İşkence suçunun kadına karşı işlenmesi halinde cezanın 3 yıl olan alt sınırı 5 yıl hapse çıkarılacak.

Eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde cezanın 2 yıl olan alt sınırı 2 yıl 6 ay hapse yükseltilecek.

Hayata, vücut veya cinsel dokunulmazlığa yönelik bir saldırı gerçekleştirileceğinden bahisle işlenen tehdit suçunun mağdurunun kadın olması halinde cezanın 6 ay olan alt sınırı 9 ay hapse çıkarılacak.

Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun konusunun sağlık hizmetleri olması durumunda verilecek ceza altıda biri oranına kadar artırılacak.

Israrlı takip müstakil bir suç haline getirilecek

Israrlı takip olarak nitelendirilen fiiller müstakil bir suç haline getirilecek. Israrlı bir şekilde fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Israrlı takip suçunun, çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi; mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması; hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi halinde faile 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olacak.

Katalog suçlar arasına alınacak

Teklifle kadına karşı işlenen kasten yaralama suçu ile sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçları tutuklamaya ilişkin katalog suçlar arasına alınacak.

Kasten yaralama suçunun, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi ya da canavarca hisle işlenmesi halleri de katalog suç olacak.

Israrlı takipte uzlaştırma hükümleri uygulanmayacak

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun “Mağdur ile şikayetçinin hakları” başlıklı maddesinde değişiklik yapılacak. Düzenlemeyle, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan çocukların cinsel istismarı veya ısrarlı takip suçu ile kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçları madde kapsamına dahil edilecek. Böylelikle soruşturma ve kovuşturma evrelerinde özellikle şiddet mağduru kadınların, istemleri halinde baro tarafından görevlendirilecek avukatın hukuki yardım ve desteğinden ücretsiz şekilde faydalanmaları sağlanacak ve hak arama yollarını etkin bir şekilde kullanabilmelerine imkan tanınacak. Israrlı takip suçunda uzlaştırma hükümleri uygulanmayacak.

Soruşturma izni, Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından verilecek

Teklife göre, kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşları ve vakıf üniversitelerinde görev yapan hekim ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensuplarının sağlık mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle yapılan soruşturmalar hakkında Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak. Soruşturma izni, Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından verilecek. Kurul, özel sağlık kurum ve kuruluşları ve vakıf üniversitelerinde görev yapan hekim ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensupları bakımından il sağlık müdürlüklerinde görevli başkan veya yardımcılarını da ön inceleme yapmak üzere görevlendirebilecek.

Kamu kurum ve kuruluşları ve devlet üniversitelerinde görev yapan hekim ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensuplarının sağlık mesleğinin icrası kapsamında yaptıkları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle idare tarafından ödenen tazminattan dolayı ilgilisine rücu edilip edilmeyeceğine ve rücu miktarına, ilgilinin görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanıp kullanmadığı ve kusur durumu gözetilerek Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından 1 yıl içinde karar verilecek.

Teklifle ayrıca Mesleki Sorumluluk Kurulu’nun üyeleri ve karar alma süreçleri de düzenlenecek.

Bu düzenleme haklarında kesinleşmiş bir soruşturma izni verilenler bakımından uygulanmayacak ve soruşturma veya kovuşturmalara devam edilecek.

Kamu kurum ve kuruluşları ve devlet üniversitelerinde görev yapan hekim ve diş hekimleri ile diğer sağlık meslek mensuplarının sağlık mesleğinin icrası kapsamında yapmış oldukları muayene, teşhis ve tedaviye ilişkin tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle idare tarafından ödenen tazminattan dolayı açılan rücu davalarından, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yargılaması devam edenler bakımından karar verilmek üzere Mesleki Sorumluluk Kurulu’na başvurması için davacıya iki aylık süre verilecek. Başvuru yapılmaması halinde dava usulden reddedilecek.

Tunç: “Hayırlı olsun”

Komisyondaki görüşmelerin ardından TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Tunç, kısa bir değerlendirmede bulunarak “Kadına Karşı Şiddet ve Sağlıkta Şiddetle Mücadele Kapsamında Türk Ceza Kanunu ve bazı kanunlarda önemli değişiklikler içiren kanun teklifi TBMM Adalet Komisyonumuzda kabul edildi. Sevk edildi. Hayırlı olsun” dedi.

İşte teklifle öngörülen değişikler…

AK Parti Bartın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Tunç, teklifle öngörülen değişikliklere ilişkin de açıklamada bulunurken söz konusu değişiklikleri şöyle sıraladı:

“TCK 62’de takdiri indirim nedenleri sınırlandırılarak, failin pişmanlık içermeyen salt indirim almak için duruşmadaki şekli tutum ve davranışları (kravat takması vb) takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacak. Takdiri indirim nedeni gerekçeleri ile kararda açıklanacak.

Kadına karşı şiddetle daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanabilmesi amacıyla kadına karşı işlenen Kasten öldürme, Kasten Yaralama, Tehdit, İşkence ve eziyet suçları nitelikli hal kapsamında değerlendirilerek cezaları artırılacak.

Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun konusunun sağlık hizmeti olması halinde, verilecek ceza 1/6 oranına kadar artırılacak.

Israrlı takip, TCK'da suç olarak düzenleniyor.

Israrlı şekilde fiziken ya da, haberleşme, iletişim, bilişim araçlarıyla veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle mağdurda ciddi huzursuzluk ve endişe oluşturanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Israrlı takibin çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşanılan eşe karşı işlenmesi, mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesi yada bırakmasına neden olması, hakkında uzaklaştırma kararı verilen fail tarafından işlenmesi durumunda 1 yıldan 3 yıla kadar ceza verilecek.

Israrlı takip suçu, uzlaştırma kapsamında olmayacak, bu suçun nitelikli hali bakımında tutuklama kararı verilebilecek.

Kasten yaralama suçu; Kadına karşı işlenmişse, Sağlık çalışanlarına karşı işlenmişse, beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiye karşı işlenmişse, canavarca hisle işlenmişse tutuklama sebebi var sayılacak. Bu suçlar CMK kapsamında kataloğa dahil ediliyor.

Vekili bulunmayan Şiddet mağduru kadınlar için kasten yaralama, ısrarlı takip, işkence, eziyet ve çocukların cinsel istismarı suçlarında baro tarafından ücretsiz avukat görevlendirilmesi sağlanacak.

Kamu ve özel sağlık kuruluşlarında görev yapan sağlık çalışanları hakkında sağlık mesleğinin icrası kapsamında muayene, teşhis, tedaviye ilişkin tıbbi işlemler nedeniyle soruşturma yapılabilmesi Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan Mesleki Sorumluluk Kurulu’nun iznine bağlanıyor.

Mesleki Sorumluluk Kurulu, Sağlık Bakanınca belirlenen Bakan Yardımcısı, Sağlık Hizmetleri, Kamu Hastaneleri, Hukuk Hizmetleri, Yönetim Hizmetleri. Genel Müdür veya yardımcıları, Prof/Doç. Ünvanlı biri dahili, diğeri cerrahi 2 hekim olmak üzere 7 üyeden oluşacak.

Mesleki Sorumluluk Kurulu kararlarına karşı Ankara Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilebilecek.

Kamu Sağlık Kuruluşlarında ve Devlet Üniversitelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının mesleklerinin icrasından kaynaklanan zararların tazmini için devlet tarafından ödenen tazminatın ilgilisine rücusu bakımından Mesleki Sorumluluk Kurulu’na yetki veriliyor.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 4483 sayılı kanuna göre vali ya da kaymakamlar tarafından verilmiş bulunan kesinleşmiş izinlere dayalı soruşturma ve kovuşturmalar devam edecek.”