Avrupa Endüstri mirası rotasına dâhil oldu!

Kübra Nur AK

Ajans Turizm Sonuç Odaklı Programı kapsamında TR81 Batı Karadeniz Bölgesi’nde (Zonguldak, Karabük, Bartın) yürüttüğü endüstri mirasını geliştirme çalışmalarında önemli sonuçlar elde edildi. Türkiye’nin ilk ve tek maden müzesi konumunda olan Zonguldak Maden Müzesi, Avrupa Endüstri Mirası Rotasına (EuropeanRoute Of IndustrialHeritage – ERIH) üye olarak kabul edildi.

Avrupa’da endüstri mirasını koruma, tanıtma ve iş birliği ağı olan ERIH, 30 ülkede 300’den fazla üyeye sahiptir. ERIH haritası üzerinde 2.100’den fazla endüstri mirası lokasyonu yer almaktadır. Yapılan başvurunun kabul edilmesiyle Zonguldak Maden Müzesi, Türkiye’den ERIH’e üye olan iki lokasyondan biri haline geldi.

Avrupa ve dünyada gün geçtikçe önemi ve farkındalığı artan endüstri mirası konusunda ERIH, üyeler ve ülkeler arasında bilgi ve tecrübe paylaşımını artırmayı ve iş birliğini güçlendirmeyi hedefledi. Endüstri devriminden günümüze kalan ikonik endüstri yapılarını, dönemin teknolojilerini, endüstri mirası odaklı sosyal, mimari ve tarihi değere sahip fabrikaları, ulaşım altyapı ve araçları, maden ocakları, yaşam alanları gibi unsurları korumayı, geliştirmeyi ve kent yaşamına kazandırmayı ve böylece endüstri kentlerini markalaştırmayı amaçladı.

Ülkemizde henüz yeterli gelişim ve farkındalık sağlanamamış alanlardan biri olan endüstri mirası konusunda bölgede Ajans tarafından bugüne kadar önemli çalışmalar gerçekleştirdi. Zonguldak ilinde taşkömürü madenciliği kaynaklı endüstri tarihine ilişkin sosyal, kültürel ve endüstriyel yapıları korumak ve hayata kazandırmak üzere çalışmalara devam ediliyor.

140 adet unsur tespit edildi!

Ajanstarafından hazırlanan ve 2021 yılında yayımlanan TR81 Batı Karadeniz Bölgesinde Endüstri Mirası Ögelerinin Araştırılması çalışması kapsamında bölgede endüstri mirası ögesi sayılabilecek; çeşitli boyut ve işlevlerde yaklaşık 140 adet unsur tespit edildi. Söz konusu yapıların, uygun ve öncelikli olanlarına uygulanacak olan projelerle iyileştirilerek birer fonksiyon kazandırılması ve endüstri tarihinin bölgede yaşatılması amaçlanıyor.

Ajans tarafından taşkömürü madenciliğinin önemli unsurlarından biri olan Zonguldak Üzülmez bölgesindeki eski bir Fransız Lavuarı (kömür yıkama tesisi) ile yanındaki atölye binasının dönüştürülerek Üzülmez Kültür Vadisi adıyla işlevlendirilmesi için güdümlü proje desteği sağlandı. Proje tamamlandığında bir jeopark müzesi ve ziyaretçi merkezi ile müze-restoran, hediyelik eşya dükkânları ve çok amaçlı etkinlik alanları kazandırılmış olacak. Buna ek olarak, Ajans mali destek programı kapsamında Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait eski müdür evi olarak bilinen yapı dönüştürülerek Zonguldak ilinde madencilik hafızasının korunması, dönemin bilgi, belge, araç ve gereçlerinin teşhir edilmesi amacıyla Karaelmas Maden Şehitleri Müzesi açıldı.

Üyelik çalışmaları son hız devam ediyor!

Ajanstarafından hazırlanan raporda yer alan stratejiler arasında endüstri mirası konusunda uluslararası ağlara katılmak için çalışmalar yürütülmesi ve ERIH ağına üyelik konusu da yer almaktadır. Bu kapsamda Zonguldak Valiliği öncülüğünde Ajans koordinasyonunda Zonguldak Maden Müzesi için yürütülen çalışmalar neticesinde ERIH’e üyelik için gerekli aşamalar tamamlanarak üyelik süreci başarıyla tamamlandı. Ajans tarafından yürütülen Doğa ve Kültür Turizminin Güçlendirilmesi Sonuç Odaklı Programı (TURİZM SOP) kapsamında Batı Karadeniz Bölgesi’nin kültürel değerlerinin koruma-kullanma dengesi gözetilerek iyileştirilmesi ve deneyim turizmi amaçlı altyapısının güçlendirilmesi çalışmaları devam ediyor. Bu kapsamda bölge illerin markalaşmasını sağlayacak ulusal ve uluslararası ağlara üyelik çalışmaları tüm hızıyla sürüyor.