Bin 810 yenidoğana işitme testi!

Erkan Hızoğlu

Bartın Sağlık İl Müdürü Dr. Dursun Koç, Uluslararası İşitme Engellileri Haftası dolayısıyla yazılı basın açıklamasında bulundu. İlimizde erken tanı ve tedaviyi amaçlayan yeni doğanlara işitme testi rutin olarak yapıldığını söyleyen Dursun, test  bebeğin-kişinin işitme organının çalışıp çalışmadığını anlamaya yaradığını anımsatırken, 2017 yılında ilimizde  bin 810 yeni doğana erken tanı ve tedaviyi amaçlı işitme testi yapıldığını kaydetti.  Dursun, açıklamasının devamında şunları söyledi:

“İşlem bebeğe hiçbir zarar vermez”

“Engellilik kişinin kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel veya ruhsal yeteneklerindeki kalıtımsal ya da sonradan olma herhangi bir noksanlık sonucu yapamamak olarak tanımlanmaktadır. ‘Engellilik’, farklı nedenlere bağlı olarak zihinsel, görme, işitme ve konuşma, ortopedik ve süreğen engelli olmak üzere beş temel başlıktan oluşmaktadır.  İlimizde erken tanı ve tedaviyi amaçlayan yeni doğanlara işitme testi rutin olarak yapılmaktadır. Bu test  bebeğin-kişinin işitme organının çalışıp çalışmadığını anlamaya yönelik bir incelemeyi anlatır. Bebek doğal uykusundayken dış kulak yoluna yerleştirilen küçük bir probe ile iç kulağa özel bir ses gönderilir ve iç kulaktaki ilgili hücrelerin sese tepkisi ölçülür. Birkaç dakika süren bir ölçümdür. İşlem bebeğe hiçbir zarar vermez.  Doğumdan sonra 48 saatini doldurmuş her bebeğe işitme testi yapılabilir. Herhangi bir nedenle bebek hastaneden test yapılamadan çıkmışsa, ya da bebek hastane dışında doğmuşsa, bebek ilk 2 ayını doldurmadan testinin gerçekleştirilmesi istenir.

“Bin 810 bebeğe işitme testi yapıldı”

En yaygın olarak yapılan işitme tarama testi OAE (oto-akustik emisyon) testidir. Bu testin önemi işitmeyen bebeklerin bir an önce saptanmasını sağlamasıdır. Çünkü bebek yaşamının en erken aşamalarında sesi tanımaya başlar ve beyni de o yönde gelişmelerini sürdürür. Bebeğin işitmiyor olduğu geç saptanacak olursa, bebeğin işitsel gelişiminin çok değerli bir aşaması yitirilmiş olacaktır. Yitirilen bu aşamanın telafi edilmesi belki çok kısıtlı olacak, belki de hiçbir zaman olanaklı olamayacaktır. Sonuçta “engelli” adayı  bir kişinin engelsizliğinin sağlanması yalnızca bu sayede olanaklıdır. 2017 yılında ilimizde 1810 yenidoğana erken tanı ve tedaviyi amaçlı işitme testi yapılmıştır. İşitme probleminin saptandığı andan itibaren bebeğe sırasıyla, işitme kaybının doğrulanması için ileri testler, kayıp doğrulandığı zaman boyutu, türü ve olası gelişme yönlerini belirleyici incelemeler ve düzeltici - tedavi edici seçenek araştırmaları, gerektiğinde implant  uygulanması yapılmaktadır.

“Tarama programları her yıl okullarda uygulanıyor”

Doğuştan işitme problemi olmayan bebekler ilerleyen yaşlarda işitme sorunuyla karşılaşabilir. Doğumu izleyen aylarda-yıllarda geçirilen ateşli hastalıklar, menenjit, kızamık, kafaya alınan ağır darbeler  ve kendisini geç gösteren bazı hastalıklar işitme kaybına yol açabilir. Bebeklik aşamasındaki bir çocuğun işitme kaybı kolaylıkla gözden kaçabilir. Bu çocukların konuşmalarında gecikme, sesin geldiği yönü fark edememeleri dikkatli anne-babalarca fark edilebilir. Yetişkin çocuklar ise, işitme kaybının başladığı anı fark edebilir ve durumu büyüklerine bildirebilirler. Bu çocuklarda hafif-orta işitme kayıplarında yüksek sesle TV izleme, seslenildiğinde duymama, okul başarısında düşme, çevre gürültüleri algılamama görülebilir. Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı arasındaki protokol çerçevesinde okul çağı çocuklarına yönelik tarama programı ilimizde rutin olarak her yıl uygulanmaktadır.

“ESİM hayata geçirildi”

Sağlık Bakanlığı tarafından işitme engelli vatandaşlarımızın sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak ve sağlık hizmeti sunumu sırasında yaşadıkları iletişim sorununu ortadan kaldırmak için ESİM’i (Engelsiz Sağlık İletişim Merkezi ) hayata geçirildi. Yenidoğan işitme taraması, işitme sorunlarına yaklaşımla ilgili, tüm çabamız yeni doğanlarımızın sağlıklı bireyler olarak toplumdaki yerlerini almaları içindir.”