Kişi başına 28 bin 269 bin TL düştü!

Aydın Geçgen

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018 yılına ilişkin "İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla" verilerini açıkladı.

TÜİK Zonguldak Bölge Müdürlüğü’nce yapılan açıklamaya göre Gayrisafi Yurt İçi Hasıladan en yüksek payı yüzde 31,0 ile İstanbul aldı.

İl düzeyinde Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) hesaplamalarına göre; 2018 yılında İstanbul 1 trilyon 155 milyar 254 milyon TL ile en yüksek GSYH'ye ulaştı ve toplam GSYH'den yüzde 31,0 pay aldı.

İstanbul'u, 329 milyar 831 milyon TL ve yüzde 8,9 pay ile Ankara, 233 milyar 515 milyon TL ve yüzde 6,3 pay ile İzmir izledi. İl düzeyinde GSYH hesaplarında son üç sırada 3 milyar 289 milyon TL ile Tunceli, 2 milyar 613 milyon TL ile Ardahan ve 2 milyar 250 milyon TL ile Bayburt yer aldı.

GSYH'den en yüksek payı alan ilk üç il, 2018 yılında toplam GSYH'nin yüzde46,2'sini oluşturdu.

Kocaeli, ilk sırada yer aldı

Kişi başına GSYH'de 2018 yılında, Kocaeli 79 bin 254 TL ile ilk sırada yer aldı. Kocaeli'ni, 76 bin 769 TL ile İstanbul ve 60 bin 249 TL ile Ankara izledi. İl düzeyinde kişi başına GSYH hesaplamalarında, 16 bin 194 TL ile Şanlıurfa, 16 bin 68 TL ile Van ve 15 bin 121 TL ile Ağrı son üç sırada yer aldı.

Kişi başına GSYH, 2018 yılında 13 il için Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşti.

İstanbul, 26 bölge içinde ilk sırada yer aldı

İBBS 2. Düzeyde, TR10 (İstanbul) yüzde 31,0 ile toplam GSYH içinde en yüksek payı aldı. TR10 (İstanbul)'u, yüzde 8,9 pay ile TR51 (Ankara) ve yüzde 6,3 pay ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) izledi. Son üç sırada ise yüzde 0,85 pay ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt), yüzde 0,64 pay ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve yüzde 0,60 pay ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) yer aldı.

Bölge içi sektör paylarına göre, TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) yüzde 29,6 ile tarım sektöründe, TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) yüzde 51,2 ile sanayi sektöründe ve TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) yüzde 72,8 ile hizmetler sektöründe en yüksek paya sahip oldu.

Bartın’ın payı yüzde 0,15 oldu

TÜİK’ten yapılan açıklamaya göre; 2018 yılında ilimizde kişi başına düşen gayrisafi milli hasıla 28 bin 269 TL oldu. Bartın’ın 2018 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıladan aldığı pay ise yüzde 0,15 oldu. Zonguldak’ın  2018 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıladan aldığı pay yüzde 0,54, Karabük’ün 2018 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıladan aldığı pay yüzde 0,25 oldu.

Sürekli duyduğumuz Gayrisafi Milli Hasıla'nın ne olduğunu ne anlama geldiğini veya ne demek olduğunu biliyor muyuz? İşte bu sözün anlamı...

Bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır.

"Vatandaşlık" ayrımının yapılmasındaki sebep gayrisafi yurt içi hasıla GSYİH'den farklı olduğunu belirtmek içindir. GSYİH, o ülkede faaliyet gösteren yabancı ülke yurttaşlarının ürettiği nihai mal ve hizmetleri de kapsar.

Başka bir deyişle gayri safi millî hasıla (GSMH), bir ülkenin yurt dışında çalışan vatandaşlarının ülkeye gönderdikleri faktör gelirlerinin GSYİH'ya eklenip, ülkede çalışan yabancıların kendi ülkelerine gönderdikleri faktör gelirlerinin GSYİH'dan düşülmesi ile elde edilen değerdir. Gayrisafi toplam anlamına gelir.

1990'ların başından itibaren, küreselleşmenin ivme kazanıp, üretim faktörlerinin ve sermayenin, ülke sınırlarının dışına taşması sonucu, makroekonomik analizlerde ilgi, bir ülkenin yurttaşlarının gelirini ifade eden GSMH yerine, bir ülkenin sınırları içerisinde yaratılan toplam geliri ifade eden GSYİH üzerine yoğunlaşmıştır. Fakat yine de ülkelerdeki kişi başına gelir ve bunların karşılaştırılması gibi konularda GSMH hala önemli bir kavram ve ölçüdür. GSMH, genellikle bir yıllık zaman birimi içinde hesaplanır.

Kişi başına Millî Hasıla hesaplamalarında nüfus artışı göz önünde bulundurulur.