Eğer kabul edilirse asgari ücret 2 bin 526 lira olacak!

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Bartın’daki binlerce asgari ücretli de dahil olmak üzere milyonlarca işçiyi yakından ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri, 2 Aralık’ta başlıyor. İşçiler bu görüşmelerden çıkacak kararı merakla beklerken, sendikalar talep edecekleri ücreti açıklamaya başladı. 2020 yılı asgari ücreti için ilk talep Türk-İş’ten geldi.

Türk-İş'in talebi 2 bin 526 lira

Türk-İş, kendi araştırmasından yola çıkarak bir çalışanın aylık yaşam maliyetinin 2 bin 526 lira olduğuna dikkat çekti. Türk-İş, yaptığı araştırma sonucuna dayandırarak asgari ücretin 2 bin 526 lira olması gerektiğini açıkladı. Sendika bu miktarı belirlerken de açlık-yoksulluk sınırını göz önünde bulundurduklarını belirtti.

10 milyon asgari ücretli var

Ücret belirlenirken aylık yaşam maliyetinin en önemli gösterge olması gerektiğini dile getiren Türk-İş, halen 2 bin 20 lira ile geçinmeye çalışan asgari ücretli sayısının da görünenden çok fazla olduğunu belirterek 14 milyon çalışanın 10 milyonunun asgari ücretli olduğunu açıkladı.

Komisyonda kimler yer alacak?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçileri en fazla üyeye sahip konfederasyon olarak Türk-İş, işverenleri de yine en fazla üyeye sahip TİSK temsil ediyor. Hükümet kanadı olarak da Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı komisyonda yer alıyor. Ancak İş Yasası'nın komisyonun üyelerini de düzenleyen 39. maddesinde KHK ile değişiklik yapıldı. Komisyonda kimlerin yer alacağını düzenleyen fıkra yasadan çıkarıldı. Şu anda yasada komisyonda kimlerin olacağı yer almıyor.

İlk toplantı Bakanlıkta

İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan asgari ücret tespit komisyonu, 2020 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere ilk toplantısını 2 Aralık’ta Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nda gerçekleştirecek. Taraflar, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olacak asgari ücretin yeniden tespiti için bir araya gelecek. İlk toplantının ardından komisyon, işçi ve işverenin ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanacak. Komisyon, son toplantısını yine Bakanlıkta yapacak.

Asgari ücret vergi kesintileri ne kadar?

Asgari ücret ile çalışanların asgari ücret zam oranlarının yanı sıra en fazla merak ettikleri ve her seçim dönemi gündeme gelen asgari ücret üzerinden kesilen vergi kesintileri oluyor. Asgari ücret üzerinden yapılan vergi kesintileri her görüşme döneminde tartışılsa da bir türlü kaldırılamadı.

Asgari ücret üzerinden alınan vergiler şöyle:

- SSK Primi ödemesi: 358 TL

- İşsizlik fonu kesintisi: 25 TL

- Yüzde 15 Gelir vergisi: 326 TL

- Damga vergisi: 19.50 TL

2020 yılı asgari ücret maaşı 2 bin 526 lira ilk teklif olarak açıklanmasının ardından asgari ücret üzerinden kesilen SGK primi ve İşsizlik Fonu dışında yer alan kesintiler kaldırılırsa maaşlara ek 345 TL ek zam gelecek. Böylelikle 2020 yılı asgari ücret ise 2 bin 526 + 345 = 2bin 871 liraya yükselmiş olacak. Bu da asgari ücret ile çalışanların yüzlerinin gülmesini sağlayacak. Yetkililerin bu konu da adım atması gerekirken nasıl bir yol izleyecekleri şimdiden merak edilmeye başlandı.

2020 asgari ücret zam oran tahminleri

2020 yılı asgari ücret zammı Merkez Bankası ve yeni ekonomi programındaki enflasyon tahminleri incelendiğinde asgari ücretin yüzde 12 ile 17 arasında zam alacağı görülüyor.

Bu seviyede yapılacak zam ile oluşacak yeni asgari ücret ; yüzde 12 zam durumunda 2 bin 262 TL, yüzde 13 zam durumunda 2 bin 281 TL, yüzde 14 zam durumunda 2 bin 302 TL, yüzde 15 zam durumunda 2 bin 323 TL, yüzde 16 zam durumunda 2 bin 343 TL, yüzde 17 zam durumunda ise 2 bin 363 TL olacak.

3 sendikadan “asgari ücretten vergi kalıdırılsın” çağrısı

2020 asgari ücret oranın ne kadar olacağı merak edilirken Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ve DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu Türk-İş Genel Merkezi’nde geçtiğimiz günlerde ortak bir basın açıklaması yaptı. Asgari ücret hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulunan başkanlar asgari ücret üzerinden vergi yükünün kaldırılması için çağrı yaptı. Türk-İş Genel Merkezi’nde ortak basın toplantısı düzenleyen Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ve DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu asgari ücret ile çalışanları yakından ilgilendiren açıklama yaptı.

Asgari ücret ile çalışanları maaşlarının üzerindeki vergi yükünün kaldırılması için çağrıda bulunan başkanlar yaptıkları açıklamada asgari ücret ile çalışanları sevindirdi.

“Asgari ücret üzerinden vergi yükü kaldırılsın”

Kamu kurumlarında ve özel sektörde görev yapan memur ve işçilerin maaşlarından vergi kesildiğinin aktarıldığı açıklamada, şöyle denildi:

“Ücretlerimizden kesilen vergiler, gelir vergisi hasılatının önemli bir kısmını oluşturuyor. Bugün ülkemizde uygulanan vergi politikaları nedeniyle işçiler üzerindeki ağır bir vergi baskısı bulunuyor. İşçinin eline geçen net ücret, vergi kesintileri nedeniyle yılbaşına göre geçen sürede giderek geriliyor. Ücretli çalışanların net ücreti, bir yandan enflasyon nedeniyle satın alma gücünü kaybetmesiyle diğer yandan artan vergi oranı nedeniyle her geçen gün azalıyor. Bu vergi düzeni adil değildir. Anayasayla bağdaşmayan bu anlayış sürdürülebilir değildir. TBMM’ye sunulan vergi düzeninde yeni değişiklikleri içeren yasa teklifi emekçilerin beklentilerini karşılamıyor, vergi adaletsizliğini ortadan kaldırmıyor. Bu teklifte, ücretliler lehine olan ‘ayırım ilkesi’ yaklaşımı yine gözetilmiyor. Çalışanların 2005’de gelir vergisi tarifesine uygulanan yüzde 15-20-25-30-35 gelir vergisi oranı, 2006’dan bu yana yüzde 15-20-27-35 olarak maalesef daha yüksek uygulanıyor. 2005’te gelir vergisi tarifesi brüt asgari ücretin 13,5 katı iken, günümüzde 7 katına denk gelmektedir. Çalışanlar, her yıl daha fazla vergi ödemek zorunda kalıyor. Bu uygulama sosyal adaletle bağdaşmıyor. Bütün taleplere rağmen gelir vergisi tarifesi ücretliler lehine iyileştirilmiyor. Emek üzerindeki vergi yükünün azaltılması ve verginin geniş kitlelere adil bir şekilde yansımasının sağlanması gerekmektedir. O nedenle gelir vergisi tarife basamakları ve oranları acil olarak çalışanlar lehine güncellenmelidir.” talebinde bulunan Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, bütün ücretlerden asgari ücrete tekabül eden kısmın vergiden muaf olmasını istedi.

Ortak talepler sıralandı

Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oranın yüzde 10 olmasını talep eden başkanlar taleplerini şöyle sıraladı:

“Düşük gelirli hane halkının tüketiminde önemli payı olan gıda ve alkolsüz içecekler, eğitim, sağlık ile giyim ve ayakkabı grubu için halen indirimli vergi oranı uygulanmaktaysa da düşük gelirli ailelerin tüketim vergi payını azaltmak için bu oranın daha da aşağıya çekilmesi sağlanmalıdır. Ücret geliri elde eden kişilerin giderlerini ödedikleri vergiden indirememelerinin doğurduğu anayasal eşitlik ilkesine aykırılık halini karşılayabilmek için tıpkı gayrimenkul sermaye iratlarında olduğu gibi yüzde 25’lik götürü gider indiriminin yapılmasını öneriyoruz. İşçinin kendisi ve diğer aile fertleri için yapmak zorunda olduğu gıda, barınma, giyim, ısınma, elektrik, sağlık, eğitim gibi giderlerinin gelir vergisi matrahından mahsup edilmelidir. Zira benzer harcamalar, beyanname usulü ile vergiye tabi mükellefler tarafından gelir vergisi matrahından mahsup edilebilmektedir. Bireysel doğal gaz, elektrik, su, ulaşım ve iletişim hizmetleri tüketiminden alınan KDV yüzde 1’e düşürülmelidir. Temel tüketim mallarından alınan KDV sıfırlanmalıdır.”