Bartın Valiliği Proje Ofisi, “74 Tarımsal Proje” hazırladı

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Bartın Valiliği, topraklarının yüzde 28,69’u tarım arazisi olan Bartın’da, tarımdaki verimliliği en üst düzeye çıkarılabilmesi için kollar sıvadı.

Proje Ofisi’nce, hangi tarımsal projenin hangi faydaları sağlayacağı hakkında özellikle kırsalda yaşayanlara bilgi vermek amacıyla “Bartın İlimizde 74 Tarımsal Proje” çalışması hazırlandı.

“Bitkisel Üretim Projeleri”, “Hayvancılık Projeleri”, “Kırsal Turizm Projeleri”, “Tarımsal Teknik Destek ve Yetişkin Eğitim Projeleri” ile “Diğer Tarımsal Projeler” ana başlıkları altında hazırlanan çalışmada tarımsal alanda hayata geçirilebilecek 74 proje kamuoyuyla paylaşılırken ilimizde uygulanması ile il ve ilçe ekonomisine katkı sağlayacak, özellikle kırsalda yaşayanların daha iyi standartlarda yaşamasına olanak sağlayacak öncelikli tarımsal konularda olmak üzere proje konuları ve çalışma konuları hakkında ön bilgi verilirken proje döngüsü yönetimi ve projelerde hibe desteği veren kurum ve kuruluşlarla ilgili bilgiler verildi.

Bartın merkez ilçedeki  tarım arazilerinin durumuna baktığımızda Bartın İli Merkez ilçe toplam arazi alanı 348 bin 749 dekar olup, ilçe yüzölçümünün yüzde 31,97’sini oluşturuyor. Bunun 221 bin 901 dekarı tarla arazisi, 31 bin 311 dekarı  meyve arazisi, 11.374 dekar arazisi, 84 bin 163 dekarı  ise hayvanlarını otlatmak için kullanılan kullanılmayan tarım alanı ve çayır alanı olarak nitelendiriliyor. Tarım arazilerinin yüzde  63,63’ünde tarla tarımı yapılıyor. Buna karşın, ilçede meyve alanları yüzde  8,98, Sebze alanları yüzde  3,26, hayvanlarını otlatmak için kullanılan kullanılmayan tarım alanı ve çayır alanı ise 24,13 oranında olduğu görülüyor.

İşte bitkisel üretimi arttıracak projeler

İşte Bartın’da tarımda hayata geçirilmesi hedeflenen 74 projeden bitkisel üretimi arttıracak olan projelerin bazıları şöyle:

Fındık verimliliği ve kalitesi arttırılacak

Karadeniz Bölgesi genelinde olduğu gibi ilimizde de fındık yetiştiriciliği önemli bir gelir kaynağı. Bu konuda da “Fındık Verimliliğinin ve Kalitesinin Artırılması Projesi” hazırlandı. Projeyle ilgili olarak yapılan bilgilendirme açıklamasında “Karadeniz Bölgesi vatandaşlarının yarısına yakını geçimini fındık tarımı ile sağlamaktadır. Bölgede bulunan 14 ilde yıllık ortalama 450-600 bin ton kabuklu fındık üretimi yapılmaktadır. ABD ve İtalya da ortalama fındık verimi 320 kg, Gürcistan’da 210 kg iken ülkemiz ortalama fındık veriminin dekara 118 kg olması Fındık tarımında hangi seviyede olduğumuzun en temel göstergesi olmaktadır. Birbirine entegre olarak uygulanacak projeler ile Bölgemiz fındık veriminin ve kalitesinin artırılması ile tüm bölge halkımıza ekonomik kalkınma sağlanacaktır. Proje ile bölgede 20 dekar üzeri tüm fındık arazilerimizin toprak analizleri yaptırılacak, il/ilçelerin verimlilik haritası çıkarılacak, çiftçilerimize fındık tarımı, budama, ilaçlama konularında eğitimler verilecek, çiftçilerimizin bilinçli fındık üretimi yapmaları sağlanacak.” denildi.

Fındıkta damlama sulama yaygınlaştırılacak

Fındık yetiştiricileri için hazırlanan bir diğer önemli proje de “Fındıkta Damlama Sulamanın Yaygınlaştırılması Projesi” oldu. 

Fındıkta kalite ve verimliliği de arttıracak olan bu projeyle ilgili olarak yapılan açıklamada da “Ülkemizde fındık çoğu kesimce halen orman bitkisi olarak görülmektedir. Fındık bitkisi kök derinliği 25-30 cm’i geçmeyen çok narin bir ağaç türüdür. Karadeniz Bölgesinde yağış rejiminin fazla olması sayesinde Bölgede ayakta kalabilmekte diğer bölgelerimizde yaşayamamaktadır. Bir bitkinin yaşayabilmesinin dışında kaliteli ve verimli ürün verebilmesi için ihtiyacı olan suyu ihtiyacı olduğu zamanda ve miktarda alması gerekmektedir. Küresel Isınma ve diğer etkenlerle birlikte yağış rejimi tüm dünya ile birlikte bölgemizde de değişmektedir. Bazı yıllar bir bölgeye bir yılda yağması gereken yağmur birkaç günde yağmakta ve sonrasında birkaç ay hiç yağmur yağmadığı olmaktadır. Bölgemizdeki fındık bahçelerinin 80-100 yaşında olmasından dolayı yağış rejiminin değişmesi bu gün için bitkinin canlılığını yitirmesi değil de ürün verimi ve kalitesine etki etmektedir. Yapılan araştırma ve çalışmalarda Fındık bahçelerine sulama sistemlerinin kurulması ve senede 5-6 sulama yapılması durumunda bahçe veriminin yüzde 25-30 arasında arttığı görülmektedir. Proje ile il/ilçelerimizde sulama imkânı olan fındık bahçelerinin tespiti ve belirlenmesi çalışmaları yapılacak, ekonomik değere sahip, belirli büyüklüğün üzerindeki arazilerin sulanması için özel sulama projeleri hazırlanacak, Birden fazla kişinin yararlanacağı bir mevki veya daha büyük alanların sulanması imkânı olan yerlerde üreticilerimiz bir araya getirilecek kurulacak sulama birlikleri ile çalışmalara devam edilecek. Bu alanlar için gerekirse DSİ ve diğer kurumlarla işbirliği yapılarak o kurum imkânlarının da kullanılması sağlanacaktır.” ifadeleri kullanıldı.

Organik gübre olarak kullanılacak

Her yıl binlerce ton fındık zurufu yakılarak imha ediliyor. Bu da başta hava kirliliği ve çevre kirliliği oluştururken toprakta bulunan organik materyaller ekonomiye katkı sağlamadan heba olup gidiyor. Bu kaybın yanında toprakların organik madde oranlarının düşüklüğünden dolayı gübrenin de fazla verilmesi gerekiyor. Fazla atılan kimyasal gübreler toprak kirliliğine, işgücü kaybına ve ekonomik kayıplara neden oluyor.

Bartın Valiliği Proje Ofisi’nce hazırlanan bir diğer proje olan “Fındık Zurufunun ve Budama Artığı Dallarının Kompost Yapılarak Organik Gübre Olarak Kullanılması Projesi” ile il ve ilçelerde her yıl değerlendirilmeden yakılan binlerce ton fındık dalı ve zurufunun yüzde 50’si İnorganik maddeler ve iz elementleri karıştırılarak organik gübre yapılacak. Kompost yapımı ve dal parçalama makineleri ile öğütülerek kompost olarak bahçelere verilmesinin sağlanmasıyla kimyasal gübre yerine organik gübre ve kompost kullanımı sağlanmış olacak.

“Fındık Zurufunun ve Budama Artığı Dallarının Kompost Yapılarak Organik Gübre Olarak Kullanılması Projesi” ile olarak yapılan açıklamada da detaylara yer verilerek şöyle denildi:

“İl ve ilçelerimizde her yıl yapılan budama faaliyetleri yanında özellikle dalkıran ve dal delen zararlılarının zarar verdiği dalların kesimi ile ortalama dekar başına 60-80 kg arasında irili ufaklı fındık dalı kesilerek bahçe dışına çıkarılmakta çok büyük kısmı yakılarak imha edilmektedir. Fındık bahçelerimizin hasadından sonra yaş fındık çotanakları kurutulmakta yeterli kuruma sağlandıktan sonra dış zurufu ile kabuklu fındık elle veya patoz makinaları ile ayrılmakta kabuklu fındık çuvallanarak depolanmakta kalan halk arasında çönçi denilen fındık zurufuda aynı şekilde yakılarak imha edilmektedir. 1 Dekar bahçedeki fındığın ayrılması esnasında 25-30 kg arasında fındık zurufu ortaya çıkmaktadır. Bu ortalama değerler incelendiğinde her yıl binlerce ton fındık zurufumuz ( çönçimiz ) yakılarak imha edilmekte, hava kirliliği ve çevre kirliliği oluşmakta yüzde 82 ve yüzde 93 organik madde içeren materyalimiz ekonomiye katkı sağlamadan heba olup gitmektedir. Bu kaybımızın yanında topraklarımızın organik madde oranlarının düşüklüğünden dolayı dekara 6 kg Azot, 9 kg Potasyum, 6 kg Fosforlu gübrenin fazladan verilmesi gerekmekte, fazladan atılan kimyasal gübreler toprak kirliliğine, işgücü kaybına ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. İl/İlçelerimizde her yıl değerlendirilmeden yakılan binlerce ton fındık dalı ve zurufunun yüzde 50’sinin İnorganik maddeler ve iz elementleri karıştırılarak organik gübre yapımı, kompost yapımı ve dal parçalama makineleri ile öğütülerek kompost olarak bahçelerimize verilmesinin sağlanması ile kimyasal gübre yerine organik gübre ve kompost kullanımı sağlanmış olacaktır. Topraklarımızın organik madde oranının 1 derece yükseltilmesi ile her 100 bin dönüm arazimizde bin 200 ton Azotlu, bin 800 ton Potasyumlu ve bin 200 ton Fosforlu olmak üzere yaklaşık 4 bin 200 ton kimyasal gübrenin daha az kullanımı sağlanmış olacaktır.

Teknik destek ekibi kurulacak

Projemizde 2 Ziraat Mühendisinden oluşan 4 adet teknik destek ekibi kurulacak Fındık Entegre Mücadele, Organik madde oranının toprak verimliliği açısından önemi, Organik tarım, Kompost ve organik gübre yapım teknikleri, Fındıkta budama ve bakım metotları, kaliteli ve verimli fındık üretimi konularında eğitim, seminer ve saha çalışması faaliyetleri uygulanacak, Eğitim çalışmalarının tamamlanmasının ardından proje kapsamında eğitim alan çiftçilerimizin bahçelerinde dal parçalama ve öğütme makinaları kullanılarak kompost yapımı ve kompostun bekletilme şekli saha faaliyeti olarak ele alınacak, proje kapsamında eğitime katılan çiftçilerimizin bahçesindeki fındık zurufları ve budama artığı fındık dalları öğütülerek bahçelerin büyüklüğüne göre her bahçemizde 500 kg ile 2 ton arasında kompost yapımı sağlanacaktır.”

Kenevir üretimi arttırılacak

Bartın’da tarımsal ekonomiyi geliştirecek olan bir diğer proje de “Kenevir Üretiminin Artırılması Projesi” oldu. 1960 ve 1970’li yıllarda ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılan ancak sonraki yıllarda unutulmaya yüz tutan izinli kenevir tarımı yeniden canlandırılacak.

Bu projeyle ilgili olarak da yapılan açıklamada “Bartın uzun yıllardır kenevir tarımına müsaade edilen iller arasındadır. 1960 ve 1970’li yıllarda ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılan izinli kenevir tarımı sonraki yıllarda adeta unutulmaya yüz tutmuştur. Son dönemde oluşturulan ulusal farkındalık sayesinde kenevir tarımına olan ilginin arttığı müşahade edilmektedir. Kenevir 8 kez kâğıda dönüşebilen, 1 dekar alandan alınan lif ile 4 dekarlık orman alanından elde edilen kâğıdın üretilebildiği, radyasyon temizleyici, tekstil ve ilaç sanayi başta olmak üzere her sektörde ihtiyaç duyulan bir bitkidir. Uzun yıllardır yasak olmasından dolayı hali hazırda kenevir tohumu imkânsıza yakın bir durumdadır. 1 dekar kenevir tarımında dönüme 10 kg tohum kullanılarak 100 kg lif üretimi ve 150 kg tohum üretimi yapılabilmektedir. Projemiz ile kenevir tarımına uygun arazilerimizde, yol problemi olmayan üreticilerimizle görüşülerek kenevir üretimi yapmaları sağlanacak, ihtiyaç duydukları girdi temininde kolaylıklar sağlanarak en kısa zamanda ilimizin ve komşu illerimizin tohum ihtiyacını karşılayacak kapasitede üretim miktarına ulaşılmaya çalışılacaktır.” denildi.

Turizm bölgelerinde de yöresel organik ürünler satış yeri

“Yöresel Organik Ürünler Satış Yeri Projesi” ile de Galla Pazarı benzeri yöresel ve organik ürünler özellikle turizm bölgelerinde ya da Karabük-Amasra karayolunda uygun bir yerde yöresel organik ürünler satış yeri yapılacak.

Kırsal yoğunluğun yüksek olduğu ilimizde çok sayıda üreticilerin ürettiği ürünleri mahalle ve semt pazarlarında satarak geçimini sağlamaya çalışıyor ve evine katkı sağlıyor. Tüketicilerin ise değişen üretim şekillerinden dolayı organik ve doğal ürünlere ilgisi ve tercihi her geçen gün artıyor. Semt ve mahalle pazarları ise bu işi meslek haline getirmiş esnaflarca parsellenmekte, üreticiler kendilerine yer bulmakta zorlanıyor. Tarihi Galla Pazarı bu konuda ülkemize örnek olacak şekilde iyi bir örnek olarak ayakta duruyor.

“Yöresel Organik Ürünler Satış Yeri Projesi”yle il merkezinde bulunan Galla pazarı benzeri yöresel ve organik ürünler özellikle turizm bölgelerinde ya da Karabük-Amasra karayolunda uygun bir yerde de yöresel organik ürünler satış yeri yapılması sağlanacak.

Fide Üretim Merkezi kurulacak

Bitkisel üretimin arttılması amacıyla ayrıca Bartın’daki üreticilerin bir kısmının bir araya getirilerek fide üretim işletmesi kurmaları, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın istediği şartları yerine getirerek ticari anlamda sıkıntısı olmayan, sertifikalı sebze fidesi üretmeleri ve satmaları sağlanacak. “Fide Üretim Merkezleri Kurulması Projesi” ile ilgili olarak da çalışmada detaylı bilgilere yer verilerek “Bartın ilimiz ; kırsal nüfus oranının diğer illere oranlayüksek olduğu, geçimini tarımsal üretimle sağlayan nüfusumuzun fazla olduğu, tarımsal üretimin ve özellikle sebze üretiminin fazla olduğu illerimiz arasındadır. Fide temini ve tedariki Antalya İlindeki fide üretim merkezleri aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Yıllık ortalama 10 milyon adet muhtelif sebze meyve fidesi alımı yapılmaktadır. Mevcut talebin karşılanabilmesi maksadıyla ilimizde fide üretim merkezi kurulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Proje ile ilimizde üreticilerimizin bir kısmının olsun bir araya getirilerek fide üretim işletmesi kurmaları, Tarım ve Orman Bakanlığımızın istediği şartları yerine getirerek ticari anlamda sıkıntısı olmayan, sertifikalı sebze fidesi üretmeleri ve satmaları sağlanacaktır. Oluşturulacak birliktelikler köylerimizin yapısına göre kooperatif şeklinde olabileceği gibi ticari işletme de olabilecektir.” denildi.

Toprak verimliliği ve ürün desen haritası çıkarılacak

Bu projelerin yanı sıra bitkisel üretimin arttırılması amacıyla ilimizin toprak verimliliği ve ürün desen haritası çıkarılacak, iyi tarım ve organik tarım uygulamaları da yaygınlaştırılacak.