“Kadına karşı şiddet açık ve tartışmasız bir şekilde insan hakkı ihlalidir”

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Cumhurbaşkanlığının himayesinde Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koordinasyonunda düzenlenen “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu Toplantısı”, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ve İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın da katılımıyla gerçekleşti.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu Toplantısı’nda konuşan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “Tek amacımız bir kadının dahi ayrımcılığa, şiddete, haksızlığa maruz bırakılmamasıdır” diye konuştu.

Bakan Tunç, “Adalet Bakanlığı olarak bizler de kadına yönelik şiddetle etkin mücadele konusunda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Şiddetin mutlak bir şekilde önlenmesinin topyekun bir mücadeleyle olacağı düşünüldüğünde, tüm paydaşların aynı masa etrafında olmasını çok kıymetli buluyorum” değerlendirmesinde bulundu.

“‘Sıfır tolerans’ ilkesiyle hareket ediyoruz”

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, insanların eşit haklarla doğduğunu ve yaşadığını aktararak, “Cinsiyetinden, inancından, dilinden yahut ırkından dolayı ayrım, ayrıştırma medeniyetimizle de inancımızla da bağdaşmaz. Bu tarz eşitsizlikleri kabul etmeyeceğimiz gibi, bu tür eşitsizliklerin sonucu olarak ortaya çıkabilecek, kadına yönelik şiddet de dahil olmak üzere bütün şiddet eylemlerini kesinlikle reddediyoruz. Çünkü kadına karşı şiddet de açık ve tartışmasız bir şekilde insan hakkı ihlalidir." ifadelerini kullandı.

Kadına yönelik şiddet konusunda “sıfır tolerans” ilkesiyle hareket ettiklerini bildiren Bakan Tunç, konuşmasına şöyle devam etti:

"Kadına karşı şiddeti amasız, fakatsız kesin bir şekilde reddediyoruz ve bu konuda sıfır tolerans ilkesi ile hareket ediyoruz. Şiddeti meşru göstermeye çalışan her düşüncenin karşısında en güçlü şekilde durmaya devam edeceğiz. Adalet Bakanlığı ve yargı teşkilatımız olarak tüm alanlarda kadına yönelik şiddetle mücadele etme sözü veriyorum. Şiddet mağduru kadınlara, adalet kapısının daima açık olduğunu buradan bir kez daha ifade ediyorum."

Soruşturma süresi 186'dan 51 güne indi

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, kadın hakları ve kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda son 21 yılda anayasal, yasal ve uygulamaya yönelik sessiz devrim niteliğinde birçok düzenlemenin yapıldığını bildirdi.

Bu kapsamda 2003'te aile mahkemelerinin kurulduğunu anımsatan Adalet Bakanı Tunç, Anayasa’nın 10. maddesinde 2004'teki değişiklikle kadın erkek eşitliğinin güvence altına alındığını, bu düzenlemenin 2010'daki değişiklikle de “pozitif ayrımcılık” şeklinde Anayasa'da yer bulduğunu ifade etti.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 23, 24, 25, 26 ve 27. Dönemlerde Bartın Milletvekili olarak görev yaptığı 16 yıl boyunca TBMM Adalet Komisyonu’nda önemli görevler üstlenen Bakan Tunç, son 21 yıldaki politikaların temeline insanın koyulduğunu, güçlü ailenin yolunun kadınıyla, erkeğiyle güçlü insandan geçtiğini belirtti.

Kadına yönelik şiddetin bütün dünyanın sorunu olduğunu aktaran Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "Kadına yönelik şiddet ve aile bireylerinin korunması amacıyla önemli bir yasal düzenlemeyi, 6284 sayılı Yasa'yı 2012'de yürürlüğe koyduk. Bu yasayla şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesini amaçladık." diye konuştu.

Kadına şiddet konusunda belirli cumhuriyet savcılarının görev aldığı özel soruşturma büroları ile tedbir mahkemelerinin kurulmasının da sağlandığını aktaran Bakan Tunç, Bartın başta olmak üzere 81 ilde ve 144 ilçe adliyesinde olmak üzere toplam 225 adliyede bu soruşturma bürolarının faaliyet gösterdiğinin altını çizerek şöyle devam etti:

“Artık bir ilde, ilçede, kadına yönelik şiddet vakalarında tedbir kararları, bu konuda uzmanlaşmış tedbir mahkemeleri tarafından veriliyor. Halihazırda, 81 ilde ve 144 ilçe adliyesinde olmak üzere toplam 225 adliyede bu soruşturma büroları faaliyet gösteriyor. Özel bürolar kurulmadan önce kadına karşı işlenen suç soruşturmalarının ortalama tamamlama süresini hızlandırdık. 2019 yılında 186 güne uzayan bir süreç söz konusuydu, bu da mağduriyetlere neden oluyordu. 2023 yılından itibaren bu sürenin ortalama 51 güne indiğini görüyoruz. Bu sürelerin en kısa sürede tamamlanmasında büyük fayda gördüğümü ifade etmek istiyorum.”

“Kadınlara yönelik koruma kalkanını güçlendirmek istiyoruz”

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun tutuklama nedenlerini düzenleyen 100. maddesinde kadına karşı işlenen kasten yaralama suçunun tutuklama nedeni varsayılan suçlar arasına alındığını anımsattı.

Israrlı takip eyleminin de ayrı bir suç şeklinde düzenlendiğini aktaran Bakan Tunç, "Kadınlara yönelik koruma kalkanını güçlendirmek istiyoruz." dedi.

Adalet Bakanı Tunç, adli süreçlerde adalet sistemiyle yolu kesişen her vatandaşın desteklenmesinin temel öncelik olduğunu, özellikle de kadın ve çocukların bu kapsamda yer aldığını dile getirdi.

Adaletin bütün erdem ve değerlerin merkezi ve dayanağı olduğuna işaret eden Bakan Tunç, “Adalet, dertlinin derdine derman olmak, sıkıntısına çare bulmaktır. Adalet, haksızın şirret çığlıkları arasında haklının sessizliğini duyabilmektir. Adalet, güçlünün karşısında, zayıfı korumak, mazlumun sesine kulak vermek, mağdurun yanında olmaktır. İşte bu bakış açısından hareketle, Adalet Bakanlığı olarak; mağdur odaklı adalet anlayışını hayata geçirmenin gayreti içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” ifadelerini kullandı.

Suç mağduru kadın ve çocukların, faillerle bir araya gelmeden, uzmanların desteği ile özel ortamlarda ifadelerini verebilmelerine imkan sağlama adına adli görüşme odalarının oluşturulduğunu anımsatan Bakan Tunç, adli görüşme odalarının sayısının 170'e ulaştığını söyledi.

Adalet Bakanı Tunç, adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüklerinin de adliyenin kapısından giren mağdurlara yardımcı olduğunu belirterek, "Kadınların adli süreçlerde bir başına, çaresiz, yapayalnız kalmasına hiçbir zaman gönlümüz razı olmaz." dedi.

“Amacımız bir kadının dahi şiddete maruz bırakılmaması”

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, uygulamacıların kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda farkındalıklarını artırmak için Türkiye Adalet Akademisince her yıl hakim, savcı ve adaylara yönelik eğitimler verildiğini dile getirdi.

Kadına yönelik şiddetle mücadelenin yanında kadına verilen değerin göstergelerinden birinin de kadınların yargı alanında iş hayatına katılımları olduğunu aktaran Bakan Tunç, toplam 3 bin 647 olan hakim ve savcı adaylarından bin 690’ının kadın olduğunu söyledi.

Adalet teşkilatında görev alan 96 bin 309 personelden 45 bininin de kadın olduğunu belirten Adalet Bakanı Tunç, kadına verilen değerin ölçülmesinde istatistiğin önemli olmadığını vurguladı. Bakan Tunç, şunları kaydetti:

"Bizim için asıl mesele, insan hak ve onuru meselesidir, bir adalet meselesidir. Bu konuda tek amacımız bir kadının dahi ayrımcılığa, şiddete, haksızlığa maruz bırakılmamasıdır. Kadına yönelik tüm bu yeniliklerimiz tabii ki iyi uygulamayla hayat bulur. Tabii yargımızın bazen olumsuz, hatalı kararları olabiliyor. Ama milyonlarca karar içerisinden bunlar istisna olarak görülebiliyor. Yargı içerisinde bu hatalı kararların düzeltilmesi mekanizması neticesinde de yine hak yerini buluyor. İstinafı, temyizi o süreçler içerisinde o hatalı kararlarında da düzeltildiğini görmek mümkün.”

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu Toplantısı'na Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ve İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da katıldı.

"Hedefimiz şiddete hiç yaşanmadan engel olmayı sağlamak"

Bakan Göktaş, tüm paydaşların katkılarıyla 17 yıl boyunca değerli çalışmalara imza attıklarını anımsatarak, şunları paylaştı:

"Bugün ise bu kararlı mücadelemizi önemli bir adımla daha da güçlendiriyoruz. Mücadelemizin en önemli adımı ise 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü'nde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi oldu. Bu genelgeyle 2006'dan beri izleme ve değerlendirme faaliyetlerini yürüten Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesini, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu olarak yeniden yapılandırdık. Bugün bir araya gelmemize vesile olan ve bize yeni bir vizyon kazandıracağına inandığımız Koordinasyon Kurulumuz için kapsamlı bir hazırlık süreci geçirdik. Hazırlık toplantılarının nihai sonuçlarını da bu toplantımızda sizlerle paylaşacağız.

Koordinasyon Kurulumuzun, toplumun farklı kesimlerini temsil eden güçlü kadrosuyla kadına yönelik şiddetle mücadelemizde yeni bir başlangıca ve başarılı çalışmalara imza atacağına inanıyorum. Koordinasyon Kurulu olarak temel hedefimiz, şiddete, hiç yaşanmadan engel olmayı sağlamaktır. Bu anlamda yakın zamanda geliştirdiğimiz Risk Analiz ve Yönetim Modülümüzün, şiddeti önleme konusunda etkin bir müdahale aracı olmasını planlıyoruz. Önümüzdeki yeni dönemde, özel sektörün sağladığı katkıyı daha da artırmayı hedefliyoruz."

"Türkiye Yüzyılı'nda sarsılmaz bir inançla yol almayı sürdüreceğiz"

Bakan Göktaş, geçen yıl gerçekleştirilen Elektronik Kelepçe Etki Değerlendirme Raporu'nu İçişleri ve Adalet Bakanlığı ile paylaşarak, sistemin geliştirilmesine yönelik ortak adımlar attıklarını hatırlattı.

Adalete erişimle ilgili tüm süreçleri Adalet Bakanlığı ile eşgüdümlü çalışmalarla yürüttüklerini dile getiren Göktaş, erken yaşta ve zorla evliliklerin daha yüksek oranda görüldüğü 28 ilde, paydaşlarla İl Eylem Planlarını uyguladıklarını ifade etti.

Bakan Göktaş, toplumun tüm kesimlerine yönelik farkındalık sağlayıcı eğitim ve seminerlerle şimdiye kadar 4 milyondan fazla kişiye ulaştıklarına dikkati çekerek “Artık daha güçlü ve daha kararlı bir ekip olarak Türkiye Yüzyılı'nda sarsılmaz bir inançla yol almayı sürdüreceğiz. Tek bir kadının dahi herhangi bir şiddetle karşı karşıya kalma riskini tamamen ortadan kaldırıncaya kadar bu meselenin çözümü için elimizden gelen tüm çabayı ve gayreti sarf etmekten hiç geri durmayacağız. Nihai hedefimiz, tüm kadınların mutlu ve güvende olması, ülkemizde şiddetin tek bir türünün dahi yaşanmamasıdır.” dedi.

“Aile varsa millet vardır, millet varsa devlet vardır”

Şiddetin her türlüsünü kabul etmedikleri gibi kadına yönelik şiddeti de asla kabul etmediklerini söyleyerek sözlerine başlayan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bu sorunun çözümüne yönelik her türlü çalışmayı, girişimi en güçlü şekilde destekliyoruz. Bizim kültürümüzde, örf ve adetlerimizde, devlet anlayışımızda, toplumun en temel yapı taşı ‘ailedir.’ Aileyi kuran da ayakta tutan da kadındır. Sağlıklı bir aile kurumu olmadan gerçek manada bir milletin varlığından söz edemeyiz. Dolayısıyla aile varsa millet vardır, millet varsa devlet vardır.” dedi.

Kadına yönelik şiddeti sahip olduğumuz değerlere bir saldırı olarak gördüğünün altını çizen Bakan Yerlikaya, “Bu anlayışla; kadınlara yönelik her türlü şiddeti, olumsuz tavrı ve davranışı; sadece o kadının şahsına değil, milletimize, devletimize ve binlerce yıldır sahip olduğumuz değerlerimize de yapılmış bir saldırı olarak değerlendiriyoruz.” şeklinde konuştu.