Amasra'da bulunan “Su Perisi” heykeli müzede sergilenmeye başladı

“Afrodit” olabileceği de değerlendiriliyor!

Erkan Hızoğlu

Amasra’daki tarihi Bedesten bölgesinde gerçekleştirilen kazılar sırasında gün yüzüne çıkarılan ve 2. yüzyıldan kalma olduğu değerlendirilerek ilk planda “Su Perisi (Nyphe)” olduğu belirtilen eşsiz heykel, Amasra Müzesi’nde sergilenmeye başladı.

Su Perisi heykelinin sergilenmeye başlaması dolayısıyla bir tören düzenlenirken Müze Müdür Vekili Güray Can Aytekin, heykelin yapılan incelemelerde “Aphrodite (Afrodit)” olabileceğinin de değerlendirildiğini söyledi.

Bedesten bölgesinde gerçekleştirdikleri kazılarda, yapının zeminine ulaşmayı amaçladıklarını söyleyen Aytekin, çalışmalar sırasında yaklaşık 4 metre derinlikte esere ulaştıklarını aktarırken şöyle konuştu:

“Amasra ilçemiz sınırları içerisinde ‘Gymnasium’ olarak tescilli ve Bedesten olarak isimlendirilen yapı içerisinde zemin tespitine yönelik kazı çalışmalarına, Kültür ve Turizm Bakanlığı izinleri ile kültür tabakası içeren alanlarda bilimsel yöntemlerle sondaj çalışması olarak 9 Ağustos 2023 tarihi itibari ile başlanılmıştır. Yapılan kazı çalışmalarında, yaklaşık 4 metre derinliğe inilerek ayrı bir bölüm olarak işlevlendirilmiş alan içerisinde, mozaik döşemeden oluşturulan yapının ana zemine ulaşılmıştır. Bu alan içerisinde, 3,70 metre derinlikte, ilk olarak Su perisi (NYPHE) olarak nitelendirilen ve yapılan incelemelerde Aphrodite (Afrodit) olabileceği de değerlendirilen, bütünlüğü korunmuş, kadın heykeli ortaya çıkarılmıştır. Aynı tabaka buluntuları (pişmiş toprak seramik, yazıt vb.), ilk tipolojik ve stilistik incelemeleri birlikte değerlendirildiğinde heykeli, MS. ikinci yüzyılın son çeyreğine (180-200) tarihlendirilebilmek mümkündür.

Net tarihlendirilebilen ilk önemli eser

Heykel, bütünlüğü korunmuş gerek bilimsel anlamda gerekse tabakası ve yanı sıra elde edilen diğer kültür varlıkları ile birlikte değerlendirildiğinde kentimiz için net olarak tarihlendirilebilen ilk önemli eser olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bedesten Yapısı Kurtarma Kazası sürüyor

Bu önemli eserin ortaya çıkarılması ile elde edilen veriler ve taşınır taşınmaz diğer kültür varlıkları, çalışmaların sondaj kazısı kapsamının genişletilerek ‘kurtarma kazısı’ olarak sürdürülmesi gerekliliğini göstermiştir. Bu kapsamda da Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüş yazısı ile çalışmalar, ‘Bedesten Yapısı Kurtarma Kazısı’ olarak nitelendirilmiş; heykelin restorasyon, konservasyon ve teşhirde sergilenmesine yönelik çalışmalarının Ankara Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü ile koordineli olarak yapılması aynı izin yazısı ile uygun görülmüştür. Söz konusu izin doğrultusunda, Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü uzmanlarınca heykelin teşhire alınması çalışmaları tamamlanmış, bugün itibari ile ilçemiz misafirlerinin ziyaretine açılmıştır.

“Çalışmalar Bartın’ın tarihi kimliğini ön plana çıkaracak”

Bu önemli eserin ve Müze Müdürlüğümüz başkanlığı altında yürütülen kurtarma kazılarında elde edilen veriler bölgemiz özelinde bilimsel çalışmaların artarak devam edeceğini göstermektedir. Yapılan ve yapılacak çalışmalar, Bartın ilimizin tarihi kimliğini ön plana çıkaracak, kent ve kültür turizmi açısından tercih edilen bir lokasyon olarak tanınırlığını uluslararası anlamda arttıracaktır.”

Kazı çalışmalarına bilimsel danışmanlık yapan Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam da eserde Afrodit tipinin tercih edilmesinin, yapının anıtsallığının da göstergesi olduğuna işaret etti.

Doç. Dr. Çam, “Bu kadar önemli bir tanrıça tipolojisinde bir Nymphe'nin buraya yerleştirilmesi, yapının aynı zamanda ne kadar önemli, ne kadar dikkat çekici olmasının istendiğini gösteriyor” dedi.

Törene, Amasra Kaymakamı Kadir Perçi, Belediye Başkanı Recai Çakır, Bartın Kültür ve Turizm Müdürü Özlem Koçak da katıldı.