Evrakta sahtecilik sayılıyor!

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Bartın İl Müdürü Mustafa Şaban Çengel, gazetemizi de bünyesinde bulunduran EYBEY Medya’ya yaptığı açıklamada sosyal güvenliğin önemini anlatırken işverenlerle çalışanlar için hatırlatmalar ve uyarılar yaptı.

İşverenlerin açtıkları işyerlerini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihe kadar işyeri bildirgesi ile SGK’ya bildirmekle yükümlü olduğunu bilgisini veren Çengel, işyeri açmak için neler yapılması gerektiğini şöyle anlattı:

“İşverenler işyeri bildirgesini SGK’ya e-sigorta yoluyla veya kağıt ortamında veya posta yolu ile gönderebilirler.

İşyerinin nakli, devredilmesi, başka bir işyeri ile birleşmesi, adi şirketlerde yeni ortak alınması gibi durumlarda işverenin 10 gün içinde işyeri bildirgesini düzenlemesi gerekir. İşverenin ölümü söz konusuysa ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde mirasçıların işyeri bildirgesi düzenlemesi gerekir. İşyeri başka bir ile nakledilirse 10 gün içinde işyeri bildirgesi verilir. Ancak il içi nakilde işyeri bildirgesi verilmez, bu durumda işverence eski ve yeni SGK birimine yazı ile bildirmesi yeterli olur.

İşverenlerin işyerine ilişkin ikinci yükümlülüğü istenilen belgelerin ibraz edilmesidir. İşverenler denetime yetkili memurlarca istenilmesi halinde işyeri defter, kayıt ve belgeleri tebligatın alındığı tarihi takip eden 15 gün içinde ibraz etmekle yükümlüdürler. İşverenler çalıştırdığı sigortalıları sigortalılık başlangıç tarihinden önce ‘Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi’ ile SGK’ ya bildirmekle yükümlüdürler. İşverenler, sigortalı işe giriş bildirgelerini kendilerine verilen şifre ile SGK’ya e-sigorta kanalıyla kolayca gönderebilirler. İşe giriş bildirgelerini elektronik ortamda göndermek zorunludur. Bu nedenle elden veya posta yoluyla gönderilen işe giriş bildirgeleri süresinde verilmiş olsa dahi, işverenlere idari para cezası uygulanır. İşverenler çalıştırdığı sigortalıların işten ayrılması halinde en geç 10 gün içinde ‘Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi’ ile SGK’ya bildirmekle yükümlüdür. İşverenler, kendilerine verilen şifre ile sigortalıların işten ayrılış bildirgelerini elektronik ortamda e-Sigorta kanalıyla kolayca gönderebilirler. Elden veya posta yoluyla verilen işten ayrılış bildirgeleri için süresinde verilse dahi, idari para cezası uygulanır.”

Faiziyle birlikte geri alınıyor!

Bir işyerindeki sigortalı olarak bildirilen kişilerin o işyerinde fiilen çalışması gerektiğini belirten Çengel, “sahte işyeri” ve “sahte sigorta” ile bunların sonuçlarını da anlatarak şunları söyledi:

“İşyerlerinde sigortalı olarak bildirilen kişilerin o işyerinde fiilen çalışan kişiler olması gerekir. Bir işyerinde fiilen çalışmadığı halde sigortalı olarak bildirilen kişiler ‘sahte sigortalı’ olarak değerlendirilmektedir. Fiilen çalışmadığı halde sahte sigortalı olarak bildirilen kişilerin hizmetleri iptal edilmekte, bu kişiler için ödenen primler iade edilmemekte ve SGK tarafından sahte olarak bildirilen sigortalılar için yapılan harcamalar (sağlık harcamaları, ödenekler, gelirler ve aylıklar) faiziyle birlikte geri alınmaktadır.

Gerçekte herhangi bir şekilde mal veya hizmet üretilmemekle birlikte, bazı kişileri sigortalı olarak göstermek için kurulmuş paravan işyerleri ‘sahte işyeri’ olarak değerlendirilmektedir. Sahte işyerleri Kurumca benimsenen çeşitli kriterlerine göre tespit edilmektedir. Sahte işyeri olduğu belirlenen işyerlerinden yapılan tüm bildirimler iptal edilmekte, buralardan sigortalı olarak bildirilen kişilerin sigortalılığı sahte sigortalı olarak değerlendirilmektedir. Bu kişilerin hizmetleri iptal edilmekte, adlarına yatan primler iade edilmemekte, yapılan harcamalar (sağlık harcamaları, ödenekler, gelirler ve aylıklar) faiziyle birlikte geri alınmaktadır.

İşyerlerinde çalışan işçilerin çalışmadıkları başka bir işyerinden sigortalı olarak bildirilmeleri durumunda ise hem sigortasız çalıştırma (fiilen çalışılan işyerinde) hem sahte sigortalılık (fiilen çalışılmayan ancak bildirim yapılan işyerinde) söz konusu olmaktadır. Bu durumda hem sahte sigortalılığa ilişkin hem de sigortasız işçi çalıştırmaya ilişkin yaptırımlar uygulanmaktadır.”

TCK’ya göre suç

İşyerinde fiilen çalışmayan kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) sigortalı olarak bildirilmesi evrakta sahtecilik olarak değerlendirildiğinden Türk Ceza Kanunu’na göre suç sayıldığına dikkat çeken SGK İl Müdürü Çengel, “İşyerinde fiilen çalışmayan kişilerin SGK’ya sigortalı olarak bildirilmesi evrakta sahtecilik olarak değerlendirildiğinden TCK’ya göre suç sayılmaktadır. Bu durumda ilgili işveren, muhasebeci ve sigortalılar hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır. Sahte işyeri de TCK’ya göre suç sayıldığından aynı uygulama sahte işyerlerinin tespiti halinde de söz konusudur.

İşveren ve işyeri yetkililerine verilen e-bildirge kullanım şifrelerinin bazı kötü niyetli kişiler ile paylaşılması neticesinde bu kişilerce işyerinden fiili çalışmamasına rağmen sigortalı bildirimlerin yapıldığı görülebilmektedir. İşverenlerimizin bu konuda herhangi bir mağduriyet yaşamaması adına dönem dönem işyerinden bildirilen kişilerin kimler olduğunun kontrolünün yapılması ve bu konuda dikkatli olunması gerekmektedir” dedi.