Maden şehidi yakınları için istihdam hakkı sağlayan düzenleme yürürlüğe girdi

Nilay Meryem ÇÖMLEK

Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda hayatını kaybeden madenci yakınlarının kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmelerine ilişkin düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Bartın’da 42 madencinin hayatını kaybettiği Amasra Maden Kazası sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın maden şehitlerinin yakınlarına kamuda istihdam hakkı sağlanacağına dair açıklamasının ardından TBMM’de kabul edilen yasal düzenlemenin uygulama yönetmeliğine göre; başvurular, istihdam hakkından yararlanmak isteyenlerin iş kazasının meydana geldiği ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yapılacak. Eş ve çocuğun olması durumunda, eşin başvurusunda çocuklardan istihdam hakkından feragat ettiklerine dair beyan istenilmeyecek. Çocuğun başvurusunda ise hak sahibi eş ve varsa diğer çocuklardan istihdam hakkından feragat ettiklerine dair beyan alınacak. Feragat beyanı noter huzurunda yazılı olarak düzenlenecek.

Kimler hak sahibi olamayacak?

Bir başkasının bakımına muhtaç olacak derecede engelli olanlar, bu Yönetmeliğin yayımı tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları, özel kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan diğer her türlü kamu kurum ve kuruluşlarında, kısmi zamanlı veya geçici süreli görevler hariç olmak üzere her türlü sözleşmeli personel, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memur ile sürekli işçi olarak görev yapanlar ve istihdam hakkını sağlayan olayın meydana geldiği tarihten sonra söz konusu kurum ve kuruluşlarda görev yapmakta iken bu görevinden ayrılmış olanlar, Sosyal Güvenlik Kurumundan veya 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesi kapsamında malullük, yaşlılık veya emeklilik aylığı alanlar, başvuru tarihi itibarıyla 45 yaşını doldurmuş olanlar istihdam hak sahibi olamayacak.

İstihdam hakkını kullanacak 45 yaşından küçük herhangi bir kişinin bulunmaması durumunda veya sunduğu gerekçe istihdam hak sahipliği tespit komisyonu tarafından kabul edilen 45 yaşından büyükler de istihdam hak sahibi olarak belirlenebilecek.

İstihdam hak sahipliği tespit komisyonu

İş kazasının meydana geldiği illerde Valinin görevlendirdiği Vali Yardımcısı başkanlığında; Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürü, Sosyal Güvenlik İl Müdürü ile Defterdar veya bunların yardımcılarından oluşan istihdam hak sahipliği tespit komisyonu kurulacak. Komisyon, gündem olması halinde başvuruları görüşmek üzere en az bir hafta içinde toplanacak. Komisyon oy çokluğuyla karar alacak ve oylama sonucunda eşitlik olması halinde başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılacak.

İstihdam hak sahiplerinin tespit süreci

Başvurular, iş kazasının meydana geldiği ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yapılacak. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, başvurunun Kanun kapsamında olup olmadığını durum belgesi ile tespit edecek.

Belgelerin düzenlenmesi için gerekli her türlü bilgi ve evrak, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından başvuru sahiplerinden veya ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilecek.

Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü durum belgesi ile hak sahipliğine ilişkin diğer gerekli bilgi ve belgeleri istihdam hak sahipliği tespit komisyonuna iletecek. Söz konusu komisyonca yapılan inceleme sonucu düzenlenen belgelerde eksiklik veya mevzuata aykırılık bulunması halinde, eksikliklerin giderilmesi için belgeler gerekçeli olarak Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne iade edilecek.

İstihdam hak sahipliği tespit komisyonu tarafından istihdam hakkı sahibi olduğu tespit edilenler, istihdam hak sahipliği belgesi düzenlenerek liste halinde Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilecek.

Başvuruya esas konunun Kanun kapsamına girmediğinin veya girse bile başvuru sahibinin istihdam hakkı sahibi olmadığının tespiti halinde, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından ilgililere gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak bilgi verilecek.

İstihdam hakkı sahipliğine ilişkin her türlü belge ve başvuru sahiplerine gönderilen yazılar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığında muhafaza edilecek.

İstihdam hakkının kullanımı ile ilgili ihtilafın giderilmesi

Hak sahipleri arasında ihtilafın ortaya çıkması durumunda, istihdam hakkının kim tarafından kullanılacağına istihdam hak sahipliği tespit komisyonu tarafından karar verilecek. Komisyon, istihdam talebinde bulunan hak sahipleri arasında bu hakkı kimin kullanacağına karar verirken ilgililerin mal varlığı, diğer aile fertlerini geçindirebilme, öğrenim durumu, yaş ve adli sicil kaydı gibi hususları göz önünde bulunduracak. Komisyonun ihtilafların giderilmesine ilişkin kararları kesin karar olacak. Komisyon kararı istihdam talebinde bulunan hak sahiplerine en geç 15 gün içerisinde tebliğ edilecek.

Atama yapılacak kadrolara ilişkin hususlar

Kamu kurum ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları, özel kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile kurulan diğer her türlü kamu kurum ve kuruluşları; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca istihdam hakkı sahibi olduğu belirlenerek Bakanlığa liste halinde bildirilen ve Bakanlıkça atama teklifi yapılanları, sürekli işçi unvanlı kadrolara bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde atamak zorunda.

Hak sahibi olarak bildirilenlerin atama teklifleri, Bakanlıkça kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi kadrolarına yapılacak. Ancak, söz konusu kurum ve kuruluşlarda sürekli işçi kadrosu bulunmaması halinde, atama teklifi yapılması ile birlikte ilgili kurum ve kuruluşta sürekli işçi kadrosu ihdas edilmiş sayılacak. Bu şekilde ihdas edilen kadrolar herhangi bir şekilde boşalması halinde başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

Atama ve göreve başlama

İstihdam hakkı sahiplerinden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca isimleri bildirilenlerin atama teklifleri, il tercihleri de göz önünde bulundurularak Bakanlıkça yapılacak.

İlgili mevzuat ile belirlenen atanma şartlarını haiz olmayanların atama işlemleri yapılmayacak. Atandıktan sonra şartları taşımadığı tespit edilenler hakkında ilgili mevzuat uyarınca yapılacak.

Kamu kurum ve kuruluşları, atama teklifinin intikalinden itibaren 7315 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına göre yaptıracakları güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonuçlanmasını müteakip 30 gün içinde atama işlemlerini tamamlar ve atama emrini 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgililere yazılı olarak tebliğ edecek.

Ataması yapılanların yeniden başvurması

Göreve başlamayı müteakip askerlik ve doğum hariç olmak üzere sözleşmesi herhangi bir sebeple sona erenler, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden başvuruda bulunamayacak.

Yürürlüğe giren bu düzenleme ile 21/5/2018 tarihli ve 30427 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kömür ve Linyit Madenlerinin Yer Altı İşlerinde Meydana Gelen İş Kazası Sonucunda Hayatını Kaybeden Sigortalıların Yakınlarının Kamuda Sürekli İşçi Kadrolarına Atanmalarına İlişkin Usul ve Esaslar yürürlükten kaldırılmış oldu.

Tunç: “Sürekli işçi unvanlı kadrolarında istihdam edilebilecek”

AK Parti Grup Başkanvekili ve Bartın Milletvekili Av. Yılmaz Tunç, söz konusu düzenlemeyle ilgili değerlendirmede bulunurken maden şehitlerimizi de anarak “Amasra Maden Kazası sonrasında Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından maden şehitlerinin yakınlarına kamuda istihdam hakkı sağlanacağına dair açıklamasının ardından TBMM’de kabul edilen yasal düzenlemenin uygulama yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre; Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda hayatını kaybeden sigortalının eş veya çocukları, eş veya çocukları yoksa kardeşi kamu kurum ve kuruluşlarının sürekli işçi unvanlı kadrolarında istihdam edilebilecek. Hayırlı olsun. Bu vesileyle maden şehitlerimizi bir kez daha rahmetle anıyor, yakınlarına baş sağlığı diliyorum” dedi.