Pandemide yeni dönem!

“Artık açık havada maske kullanmak zorunda değiliz”

Kübra Nur AK

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bartın kamuoyu tarafından büyük bir merakla beklenen Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısının ardından önemli açıklamalarda bulundu.

Salgın kısıtlamalarının hayatımızdan büyük ölçüde çıkacağını ama Kovid 19’la mücadelenin bireysel olarak devam edeceğine vurgularken aşıların tamamlanmasının önemine işaret eden Sağlık Bakanı Koca, “Artık açık havada maske kullanmak zorunda değiliz” dedi.

“Kapalı ortamlarda havalandırma yeterliyse ve mesafe kuralına uyum gösterilebiliyorsa, maske takmak artık şart değil” diyen Bakan Koca, “Maskeleri hayatımızdan çıkarmıyoruz, gerektiğinde takmak üzere yanımızda taşıyoruz. Büyüklerimiz ve kronik hastalığı olanlarla beraberken vazgeçilmez olmalı. Yeni dönemde HES kodu uygulaması kaldırıldı. Hiçbir kurum ve kuruluşa girişte HES kodu kontrolü yapılmayacak. Okullarda iki Kovid-19 vakası çıkması halinde ‘sınıfların kapatılması’ şeklindeki uygulamaya artık gerek görülmemektedir. Mesafenin korunmadığı kapalı alanlarda, uçak, otobüs, tiyatro, sinema, sağlık kuruluşları ve okulların kapalı alanlarında maskeleri kullanmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Yerli aşı TURKOVAC ile ilgili de önemli bir gelişmeyi aktaran Sağlık Bakanı Koca, “TURKOVAC aşısını gelecek haftadan itibaren aile hekimleri dahil bütün sağlık kuruluşlarımızda başlatmak istiyoruz” dedi.

İşte Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Bilim Kurulu Toplantısı’nda yaptığı açıklamadan önemli satır başları şöyle:

Bugünkü buluşmamızsa sanırım ilk günkü endişeli konuşmalarına önem bakımından yakın, duygu bakımından son derece pozitiftir. Size nihayet beklediğiniz haberleri vereceğim. Kısıtlamalardan çok onların yerini almaya başlayan serbestlikten söz edeceğim. Huzurlarınızdaki kişi 2 yıl boyunca size kısıtlama ısrarında bulunan kişidir.

“Tedbirlere erkenden başvurduk”

Covid-19 salgının ciddiyetini ilk kavrayan ülkelerden biri olmuştur. Koronavirüs Bilim Kurulumuz, bugün olduğu gibi gelişmeleri mercek altında tuttu ve öneriler geliştirdi. Tedbirleri ele alan salgınla mücadele edeceğimizi tanımlayan tedavi rehberlerini hazırladı.

DSÖ küresel bir salgınla karşı karşıya olunduğunu henüz ilan etmeden her türlü tedbiri planlayan bu kuruldur. Bilim Kurulunun bütün üyelerine bir kez daha teşekkür ediyorum. Salgın sürecinde gerekli tedbirlere erken başvurduk.

“Eşsiz bir mücadele verdik”

Bu açıdan bakıldığında salgın hastalığın vaka sayılarına kıyasla en az etkilediği ülkeler arasındayız. Şu anda salgının toplumsal hayatımızı eskisine oranla çok daha az etkilediğini vurgulamak isterim. Teşekkür borçlu olduğumuz, varlıkları ile iftihar ettiğimiz çok insan var. Hekim, hemşire, sağlık çalışanları, kolluk kuvvetleri, ilgili bakanlıkların personeline şükranlarımı sunuyorum. En büyük teşekkürü ise aziz milletimiz hak ediyor. Birlikte eşsiz bir mücadele verdik. Bir süredir sizlere Covid dediğimiz hastalığın gündemde kalma vasfını kaybetmekte olduğunu söylüyorum. Bu sonuca dünyanın pek çok ülkesinde de varıldığını alınan kararlar nedeniyle biliyoruz.

“Salgınla mücadele aşıyla verilecek”

Ülkemizde de bazı kısıtlamalar kalkmıştı. Salgının biteceğine dair somut işaretler gördüğümüzde şartları normalleştirecek adımları attık. Karantina, izolasyon süreleri, tarama testleri, temaslılık süreleri konularında değişikliğe gittik.

Gelinen noktada hepimizin bilmesi gereken Covid-19'la mücadelenin bundan böyle bilhassa aşıyla verileceğidir. Salgın hastalıkta kullanılmak üzere geliştirilmiş bir ilaç da var. 65 yaş üzeri ve bağışıklığı baskılanmış kişilere dağıtılmasına başladık.

Şimdi sıra salgını toplumsal hayatımızın hakim unsuru olmaktan sağduyulu bir şekilde çıkarmakta, bir bakıma salgın esaretinden gerçek hayata geçmekte.

İşte yeni kararlar!

Bilim insanlarımızdan henüz erken diyen, bekleme taraftarı olanlar da var. Birçok bilim adamı ise bizlerin sosyal gerçekleri dünyadaki benzer gelişmeleri dikkate alarak salgın baskısından kurtulmuş hayata dönüş için aldığımız inisiyatifi destekliyor.

Bakanlık olarak aldığımız kararları açıklıyorum; artık açık havada maske kullanmak zorunda değiliz. Kapalı ortamlarda havalandırma yeterliyse mesafe kuralına uyum gösteriliyorsa maske şart değil. Yeni dönemde HES kodu uygulaması kaldırıldı. Hiçbir kurum ya da kuruluşa girişte HES kodu kontrolü yapılmayacak. Hastalık şüphesi olmayan kişilerde test istenmeyecek. Okullarda 2 vaka çıkması halinde sınıfın kapatılması şeklindeki uygulamaya gerek görülmemektedir. Pozitif çıkan öğrenci izole edilecek ve eğitim devam edecek. Birbirimizin yüzünü, gülüşünü özledik. Az değil 2 yıl. Normale dönüşün son aşamasına gelmiş bulunuyoruz. Yaşam tek duygu ve tek konu ile sürdürülemez. Alınan kararlar salgının düşüşe geçtiği realitesine dayanmakta, hayatımızın ihtiyaç duyduğu psikolojik rehabilitasyonu amaçlamaktadır. Bakanlık adına en iyisini yapmayı, en doğru kararı vermeyi amaçladığımızdan kimsenin kuşkusu olmayacaktır.

“Bireysel olarak korunma aşamasına geçmeliyiz”

Bir kişi salgın bitmedi ya da salgın bitti dediğinde somut gerçek değişmiyor. Salgın etkisini yitirdi, gözle görülür gerçek budur. Salgın kelimesine eskisi kadar vurgu yapmaya gerek yoktur. Salgını günlük hayatın ana kriteri olmaktan çıkarmalıyız.

Salgınla toplum olarak kısıtlamalar aracılığı ile mücadele etme döneminden hastalıktan bireysel olarak korunma aşamasına geçmeliyiz. Kişisel korunma da istersek süregelen alışkanlıklarımızı sürdürebiliriz.

“Maskeleri hayatımızdan çıkarmıyoruz”

Maskeleri hayatımızdan çıkarmıyoruz, maskeyi gerektiğinde hemen takmak üzere yanımızda taşıyoruz. Özellikle büyüklerimiz, kronik hastalığı olanlarla bir arada iken maske günlük hayatımızın vazgeçilmezi olmalıdır.

Kısaca bazı grafikleri paylaşmak istiyorum. Son 1 ayda vefat eden vatandaşlarımızın yalnızca yüzde 8’inin hiç bir ek hastalığı yok. Yani vefat vatandaşlarımızın yüzde 92'sinin Covid dışında ek bir hastalığı olduğunu ifade eden önemli grafik.

Burada vefatların yüzde 92.2'sinin en az iki tanıyla vefat ettiği görülüyor. Yani Covid dışında en az bir hastalığı olan yüzde 92.2.

Sadece Covid tanısı alan yüzde 7.8. Hiç ek hastalığı olmayanların yaş ortalaması 63. Ek hastalığı olmayan vatandaşlarımızın da yaş ortalaması yine gençler olmadığını, ağırlıklı olarak 60’ın üzerinde ortalamasının 63 olduğunu görüyoruz.

“Omıcron daha yaşlı ve kronik hastalığı olanları etkiyor”

13 ayrı ek hastalığı olanların vefat yaş ortalaması 77'dir. 2021 mayası ayı yani Omicron'un olmadığı deltanın ağırlıklı olduğu dönemde yaş ortalaması 68. Omicron'un baskın olduğu dönemde yaş ortalaması 77. Delta özellikle virülansı yüksek olan varyanttı. Genç yaş grubunu da etkileyen varyanttı. O dönemde yaş ortalaması 68 iken Omicron daha yaşlı ve ek hastalığı olan kişileri etkileyen varyant. Yaş gruplarına göre vefat oranlarına bakıldığında son ay vefat edenlerin yüzde 91.5'i 60 yaşından büyükler. Delta varyantının baskın olduğu 2021 Mayıs ayında bu oran 71,4 idi. Sağlık kuruluşlarımızın kapasitesini ve bu noktada sağlık kuruluşlarının yükünü görmek aşısından hastane günlük yatışlarına bakıldığında, giderek günlük yatışların Covid, Omicron öncesi döneme geldiğini görmüş oluyoruz. Ortalama 6-7 hafta öncesine gelmiş olduğunu görüyoruz. Yoğun bakımlarda da benzer şekilde son iki haftada günlük yatışların azaldığını görüyoruz, düşüşe geçtiğini, Omicron öncesine doğru hızla düşüş yaşandığını görüyoruz.”

Gelecek haftadan itibaren tüm sağlık kuruluşlarında!

Açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Bakan Koca, yerli aşı Turkovac’ın gelecek haftadan itibaren aile hekimlikleri olmak üzere tüm sağlık kuruluşlarında başlatmak istediklerini belirtirken “Turkovac aşısı şu an bizim sahaya verdiğimiz 1 milyonu geçti. Üretimde her geçen hafta artış içinde. 2 ay sonra aylık 1-1,5 milyona erişmiş olacağız. Geçen Cumhurbaşkanımızın ziyareti ile Kongo’ya göndermiştik. Yurt dışında faz 3 çalışması olarak Azerbaycan’da bütün hazırlıklar tamamlandı, haftaya başlamış olacak. Turkovac’ı biz önceki hafta bütün hastanelerimizde uygulamaya yeni başladık. Gelecek haftadan itibaren aile hekimleri olmak üzere bütün sağlık kuruluşlarımızda başlatmak istiyoruz. Vatandaşımızın erişimi daha kolay olacak. Turkovac aşımıza sahip çıkalım. Sinovac çalışmalarındaki etkinliğini biliyoruz. Önümüzdeki haftalar bu aşı yapılmış olanların hastalık geçirme durumuyla ilgili verileri zannediyorum 2-3 hafta içinde paylaşmış oluruz” dedi.

Toplu taşımada maske takılacak mı?

Toplu taşımada maske kullanımına devam edileceğini belirten Sağlık Bakanı Koca, “Özellikle mesafenin korunmadığı kapalı alanlarda; yani mesafe korunamıyorsa uçak, otobüs, tiyatro, sinema gibi sağlık kuruluşları gibi alanlarda, okulların kapalı alanlarında maskeleri kullanmaya devam ediyoruz. Bunun dışında kapalı alan olup, mesafe korunabiliyor ise o durumda maskeyi takmanın şart olmadığını söylüyoruz. Maske hayatımızdan çıktı mı? Hayatımızdan çıkmadı; ama maskeyi nerede gerekiyorsa, gerekli olan ortamda özellikle büyüklerimizi riskli olanları korumak adına yanımızda taşımak gerektiğini söylüyoruz. Kapalı alanlarla ilgili hem uçak hem otobüs hem servis gibi, sinema, tiyatro, sağlık kuruluşları, okulların kapalı alanları gibi mesafenin korunamadığı yerlerde maske kullanmak elbette zorunludur” diye konuştu.