“Süper meyve” aronya Bartın’da ilk meyvelerini verdi

Erkan Hızoğlu

Bitkisel Üretimi Geliştirme Projesi kapsamında 2018 yılında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü işbirliğinde Amasra İlçesi Çakrazşeyhler köyünde 1,5 dekar alanda 180 fidan dikilerek oluşturulan Bartın’ın ilk ve tek “Aronya Demonstrasyon Bahçesi” meyvelerini vermeye başladı.

Bartın Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulsetter Bayram, beraberindeki Şube Müdürleri, Amasra İlçe Tarım ve Orman Müdürü ve teknik personelle birlikte aronya bahçesine teknik gezi düzenledi.  

Bayram ve beraberindeki Tarım ve Orman Müdürlüğü heyeti Bartınlı üretici Murat Öner’e ait bahçede incelemeler yaparak bahçe sahibiyle bilgi alışverişinde bulundu.

Meyve daha dalındayken sipariş almaya başladığını, ifade eden Öner, aronya meyvesine olan talebin devam etmesi durumunda ileriki zamanlarda bahçeyi daha da büyüteceğini belirtti.

Yayım çalışmaları hızlandırılacak

İl Müdürü Bayram da İl Müdürlüğü’nce her türlü teknik destek sağlamaya devam edileceklerini dile getirirken demonstrasyon sonucunda başarı sağlanırsa üretimin yaygınlaştırılması için gerekli yayım çalışmalarının hızlandırılarak uygun arazilere desteğin devam edeceğini işaret etti.

İlaç sanayinde kullanılıyor

Üzümsü bir meyveye sahip olan Aronya bitkisi, sağlık potansiyeli (antioksidan özelliği) nedeniyle yetiştiriciliği önem kazanmıştır. Aronya geniş bir iklim kuşağı ve toprak şartlarına adapte olabilmesi, zengin içeriği ile insan sağlığına ve beslenmesine katkısı nedeni ile 'süper meyve' olarak adlandırılmaktadır. Meyveler Ağustos sonu Eylül ayı ortalarında hasada gelmektedir. Yaklaşık 1,5-2,5m boylanabilmektedir.

Aronya taze ve kuru meyve tüketiminin dışında gıda sanayinde pasta, reçel, meyve suyu, dondurma yapımında farklı şekillerde kullanılabildiği gibi ilaç sanayinde de kullanılıyor.

Faydaları saymakla bitmiyor

Süper meyve olarak adından söz ettiren Aronia meyvesi nedir? Aronya meyvesi olarak telaffuz edilen bu ürünün faydaları saymakla bitmiyor.

İçerdiği zengin vitamin ve antioksidan sayesinde kanserli hücreleri bile yenileyebilen Aronia meyvesi, tam bir şifa kaynağı olarak nitelendiriliyor. Süper meyve olarak da anılan aronia, kalp damar hastalıkları, eklem ve kas problemlerinin yanı sıra zayıflama ve kilo kontrolüne de yardımcı oluyor. Bu meyvenin antioksidan bakımından zengin olduğu bilinen yaklaşık 100 meyve ile karşılaştırıldığında antioksidan bakımından en güçlü meyvelerin başında yer aldığı belirtiliyor.

İnsan sağlığına faydaları ile dikkat çeken aronya meyvesinin 10 başlıkta özet olarak faydaları şöyle; 

Kansere karşı korunma

Aronya kansere yol açan ajanlara karşı koruma sağlar. Siyah renki meyvelerin kansere sebep olan etmenlerin bertaraf edilmesinde oldukları bilinmektedir. Aronya bilinen en yüksek antioksidan ve ORAC değeri ile kansere karşı savaşta doğal bir savunucudur. En önemli kanser sebeplerinden biri olan oksifatif stese karşı vücut direncinin dengelenmesinde Aronya doğal bir besindir.

Kan dolaşımı düzenleyici ve kan damarlarını güçlendici

Aronya’nın kan sirkülasyonunu geliştirici, kan damar yolların güçlendirici etkileri olduğu bilinmektedir. Serbest radikaller pek çok hastalığın gerçek sebebidir ve bu radikallerin oluşumuna engel olmak diyabet ve kardiyovasküler rahatsızlıklar gibi hastalıkların meydana gelmesini önleyebilir. Kan dolaşımını ve vücüdu mikroplardan temizleyen, yaraların iyileşmesini destekleyen, vücuttaki toksik maddelerin atılımını sağlayan, iltihaplanmayı düşüren, kan damarlarının elastikliğini artıran ve tıkanmalarına engelleyen en temel madde fenollerdir. Aronya yüksek miktarda fenol içerir.

Kan basıncını dengeleyici

Aronyanın en önemli 5 faydasından bir tanesi de kan basıncının normal seviyelerde tutulmasına oldukça yardımcı olmasıdır.  Koyu pigmentli meyvelerin kan basıncını tehlikeli bölgeden uzak tuttuğu, kan damar yolları kasılmalarından koruduğu bilinmektedir.  Aronya meyve suyu ve çayı kan basıncı ve dolaşım sistemi sağlığı için tavsiye edilmektedir. Yapılan çift bilinmeyenli plasebo kontrollü paralel deneme çalışmaları göstermiştir ki Aronya meyvesi kullanımı Ox-LDL okside düşük dansiteli lipoprotein seviyesini düşürmektedir.

Kandaki şeker seviyesini dengeleyici

Aronyanın şeker seviyesine etkisinin analizi üzerine pek çok çalışma mevcuttur. Bunlardan bir tanesi bu süper meyveyi tüketmenin kandaki şeker seviyesini artırmak yerine düşürdüğünü göstermiştir. Aronya vücüdumuzdaki şekere bağlı komplikasyonların kontrol edilmesinde yardımcıdır.

Mide-bağırsakların korunmasında etkili

Aronya bağırsak ve midemizi korur. Aronya meyvesi ve kurusunun tüketiminin mide mideyi koruyucu özelliklerinin bulunduğu yapılan araştırmalarda gözlenmiştir.

İltihap önleyici ve virüs baskılayıcı

Öğütlerinizde Aronyaya da düzenli olarak yer verdiğiniz takdirde soğuk algınlığı ve gribin sizi çok rahatsız etmediğini farkedeceksiniz. Bağışıklık sistemini güçlendirerek bakteri ve virüslere karşı savaşır. Histamine ve serotonin tarafından iltihaplanmanın artması durumunda antiyosin flanoidleri sayesinde antiinflamatör özelliği sebebi ile Aronya meyve suyu anti viral aktivite için doğal bir destektir.

Gözleri koruyucu

Aronyanın diğer bütün faydalarının yanısıra gözlerin korunmasını da sağlar. Bu süper meyve yüksek miktarda karoten içerir. Bu madde gözlerdeki katarak oluşumunu ve göz hücrelerinin zarar görmesine karşı koruyucudur.  Aronya aynı zamanda lütein ve zeaksantin gibi flanoid anti oksidanlarınca zengindir. Zeaksantin UV ışınlarında foto süzgeç etkisine sahiptir ve bu nedenle gözlerimizi yaşa bağlı olarak ortaya çıkan maküler ve göz iltihaplanması-üveit hastalıklarından korur.  Japonya da yapılan bir araştırma Aronya özütünün göz iltihaplanmasına iyi geldiğini göstermiştir.

Kilo kontrolu

Aronya kilo kontrolünde yardımcıdır. Bir çok insanın karşı karşıya kaldığı karın bölgesi etrafındaki abdominel yağ birikmesine karşı Aronya faydalı olabilir. Günlük diyetinizde meyvelerin kralı Aronyaya yer verdiğiniz takdirde Vücudun iyi huylu kolestrol üretmesine destek olarak kolestrol ve lipid seviyesinin dengelenmesini sağladığını keşfedeceksiniz. Yürütülmekte olan pek çok araştırma Aronya meyvesinin kilo ve kolestrol seviyesinin kontrolünde önemli katkıları olduğunu analiz etmiştir.

Antioksidan kaynağı

Aronya meyvesi tüm meyvelerden daha fazla yüksek antioksidan konsantrasyonuna sahiptir. Peki bu niçin bu kadar önemli? Antioksidanlar vücudumuzdaki hücreleri oksidasyonun yani paslanmanın yol açtığı zararlı etkilerden korur. Ve Aronya yüksek ORAC değerine yani Radikal Oksijen Emme Kapasitesine sahiptir, bu değer serbest radikallerin etkisiz hale getirilmesindeki gücü ölçer. Meyveler arasında en yüksek değer Aronyadadır.

Üriner sistemin sağlığı koruyor

Aronya tüketmenin ikinci en büyük faydası üriner sistem sağlığının korunmasıdır. Dünya üzerinde milyonlarca insanda üriner sistem enfeksiyonları meydana gelir. Bunun esas etmeni koli basildir. Sık sık idrara çıkma ihtiyacı, idrar sırasında acı ve bulanık idrar bazı semptomlarıdır. Yabanmersinlerinin bu enfeksiyonla savaşta etkin olduğu bilinmektedir, ama yapılan çalışmalar göstermiştir ki Aronya meyvesi beş ila on kata kadar daha etkilidir. Çünkü yüksek miktardaki kinik asidin üriner enfeksiyonların önlenmesinde etkili olduğu ispatlanmıştır. Ayrıca laboratuvar çalışmaları göstermiştir ki koli basilininde dahil olduğu pek çok bakterinin geliştiği mikro organizmaların  azaltılmasına karşı Aronya’nın etkileri sayesinde üriner sistemin sağlığının korunması sağlanmaktadır.