Üniversite’deki konferansta ‘Osmanlı mutfağı’ anlatıldı

Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından düzenlenen konferansta, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arif Bilgin tarafından “Osmanlılarda Saray, İmaret ve Halk Sofraları” başlıklı bir konuşma yapıldı.

Öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği etkinlikte Bilgin, Osmanlı Devleti’nde saray mutfağının üçe ayrıldığını söyledi.

Saray sofrası, imaret, halk sofrası…

Bilgin, “Osmanlı saray mutfağı; saray sofrası, imaret sofrası ve halk sofrası olmak üzere üçe ayrılıyor. Saraya sofrasında devletin ileri gelenleri için 8 adet mutfak bulunuyor ve bu mutfakların her biri farklı hizmetler veriyor. Aşçılar, helvacılar, kilerciler, yoğurtçular, kasaplar, sebzeciler olmak üzere gayet organize bir yapı içerinde hizmet veriyor. İmaret sofrası, toplumdaki sosyal dengeyi sağlayan en önemli kurumdur. Bu sofrada vakıf çalışanlarına, medrese öğrencilerine, yolculara ve yoksullara yiyecek ile içecek yardımı sağlanıyor. Kırsal bölgede yaşayanlar için kurulan halk sofraları ise bölgede üretilen ürünlerden yapılan yiyeceklerin tüketimine dayanan bir geleneği ifade etmektedir.” dedi.

“Yemeklerdeki besin dengesine önem veriliyordu”

Osmanlı Devleti’nde saray mutfağının işleyişi hakkında da bilgiler veren Prof. Dr. Bilgin, “İş bölümü içerisin her gün binlerce kişinin gıda ihtiyacını karşılayan saray mutfağında, mutfak çalışanları tarafından yemeklerdeki besin dengesi her zaman gözetiliyordu. Böylece insanların sağlıklı beslenmesi sağlanıyor. Tahıl, et ve süt ürünleri, sebze ile meyveleri dengeli kullanmaya özen göstermişlerdir.” diye konuştu.

“İmaret sofraları hırsızlık ve dilenciliği aza indiriyordu”

Prof. Dr. Bilgin, Osmanlı mutfağında imarethanelerin de önemine değinerek, “İmaret sofraları Osmanlı Devleti’nin birçok bölgesinde bulunuyordu. Bu sofralardan maddi durumu iyi olanların yanında yoksul insanlar da faydalanıyordu. Böylece Osmanlı Devleti’nde hırsızlık ve dilencilik gibi suçların en aza indirilmesi sağlanıyordu. Böylece imarethanelerin, sosyal dengeyi gözetmek ve halkın ihtiyaçlarını karşılamak adına önemli bir yeri vardır.” şeklinde konuştu.

“Mutfakta zehirlenmelere karşı önlemler de alınmıştı”

Osmanlı Devleti’nde devletin ileri gelenlerinin ihtiyaçlarının karşılandığı mutfaklarda zehirlenmelere karşı önlemler alındığının da altını çizen Prof. Dr. Bilgin, “Yüzlerce kişinin çalıştığı mutfaklar da halk sağlığının yanında devletin ileri gelenlerinin de güvenliği düşünülerek bazı tedbirler alınmıştır. Bunlardan bilineni: zehirli yiyecek konulduğunda renk değiştiren yeşil tabaklar ya da zehirli yiyecek konulan yeşil tabaklardaki yemeğin renk değiştirmesidir. Bu tabaklar sayesinde zehirlenmelerin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Ayrıca çeşnicibaşı da yemeği sunmadan önce kontrol ederlerdi.” ifadelerini kullandı.

Konferans soru ve cevap kısmının ardından son buldu. Etkinliğin sonunda Prof. Dr. Bilgin’e Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Hizmetli tarafından teşekkür belgesi verildi.   

Etkinlik kapsamında katılımcılara lokum ve gül suyu da ikram edildi.