Sonbahar bakımı büyük önem taşıyor

Erkan Hızoğlu

Bu yılki fındık veriminin üreticilerin yüzünü güldürdüğünü belirten Bartın Tarım ve Orman İl Müdürü Abdulsetter Bayram, İlimiz fındık verimi açısından uzun yıllar verim ortalaması dikkate alındığında 2019 yılı veriminin çok yüksek gerçekleştiğine dikkat çekti.

Önümüzdeki yıllarda da fındık verimliliğinin arttırılması adına sonbahar bakımının büyük önem taşıdığına vurgu yapan Bayram, şunları söyledi:

“Hasat sonrası kültürel bakım işlerinin yapılması fındık üretimi için önemlidir. Fındıkta hastalık ve zararlı popülasyonunun azaltılması, verim ve kaliteyi arttırmak için sonbaharda yapılacak iş ve işlemlerin başında budama, gübreleme ve zirai mücadele gelmektedir. Bu aylarda çapalama, kök ve dip sürgünü temizliği yapma, toprak örneği alma, gübreleme işlemleri ayrıca yeni bahçe tesisleri için fidan çukurları açılıp dikim işlemleri gibi birçok işlem yapılmaktadır. Dip sürgünü temizliği ve çapalama işlemleri ile ocakların havalanması sağlanmaktadır. Aynı zamanda verim alınacak dalların alacağı besin maddeleri bu dip sürgünleri tarafından paylaşılmayacağından esas dalların verimi ve kalitesi arttırılmaktadır. Gübreleme işlemi yapılmadan önce dip sürgünleri ve hastalıklı dalların kesilerek bahçelerimizden uzaklaştırılması üreticilerimize verim ve kalite artışları konularında avantaj sağlayacaktır. İl Müdürlüğümüz teknik personellerince 2019 yılı yayım faaliyetleri içerisinde Fındık Tarımı ve Gübreleme konularında Gençali, Tasmacı ve Gürgenpınarı köylerinde 89 üreticinin katılımıyla, Fındık Hastalık ve Zararları Konusunda Doğaşı, Güzelcehisar, Karasu ve Gözpınar Köylerinde toplam 5 adet toplantıda 102 üreticinin katılımıyla toplantılar düzenlenerek uygulamalı eğitimler verilmiştir. Ayrıca Karamazak köyünde 10 kişinin katılımıyla Fındıkta Budama Demonstrasyonu ve Bakraçboz köyünde Meyve Ağaçlarında Budama Kursunda 13 kişiye uygulamalı gösterim gerçekleştirilmiştir. 2019 yılında Akgöz köyünde Fındık Yetiştiriciliği ve Tasmacı Köyünde Meyve ağaçlarında budama kursu düzenlenerek eğitimlerimiz devam edecektir. İlimizde 40 üreticiyle 400 dekar alanda yürütülen Fındıkta Entegre Mücadele programı kapsamında takip edilmektedir.” dedi.

İşte fındık tarım takvimi

Fındık tarım takvimine ilişkin de detaylı bilgiler paylaşan Bayram, fındık verimliliğinin arttırılması için aylara göre yapılması gereken işlemleri anlatarak şöyle konuştu:

“Önümüzdeki yıllarda da fındık verimliliğinin arttırılması adına sonbahar bakımı büyük önem taşımaktadır. Fındık tarım takvimine göre; Eylül aylarında; fındık filiz güvesi, Mayıs böceği ilaçlaması yapılabilir. Kök ve dip sürgünleri temizlenebilir. Toprak örnekleri alınabilir. Ekim aylarında; Mayıs böceği ilaçlaması yapılabilir (ayın ilk yarısında) Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Toprak çapalanabilir, Toprak örneği alınabilir. Fidan çukurları açılabilir. Kasım aylarında; Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Fosforlu ve potaslı gübre verilebilir. Fidan çukurları açılır ve dikim yapılabilir. Kireç verilebilir, toprak çapalanabilir. Aralık aylarında; budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Fosforlu ve potaslı gübre verilebilir. Kireç verilebilir. Toprak çapalanabilir, kozalaklar toplanabilir. Fidan çukurları açılır ve dikim yapılabilir. Ocak aylarında; fosforlu ve potaslı gübre verilebilir. Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Fidan çukurları açılır ve dikim yapılabilir. Kozalaklar toplanabilir. Şubat aylarında; çiftlik gübresi verilebilir. Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Fidan çukurları açılır ve dikim yapılabilir. Virgül kabuklu biti kış ilaçlaması yapılabilir. Mart aylarında; azotlu gübrenin yarısı kullanılır. Budama, kök ve dip sürgünü temizliği yapılabilir. Virgül kabuklu biti kış ilaçlaması yapılabilir. Ayın ilk yarısında fındık yaprak deleni ilaçlanır. Yine ayın ilk yarısında fındık filiz güvesi ilaçlanabilir. Nisan aylarında; filiz budaması yapılır. Ayın ilk başlarında filiz güvesi ilaçlanabilir. İki kez fındık gal sineği ilaçlanır. Nisan ayı ortalarında fındık kokarcası ilaçlanır. Külleme mücadelesine başlanabilir. Fındık kozalak akarı ilaçlanır. Mayıs aylarında; fındık kurdu ilaçlanır. Fındık kozalak akarı ilaçlanır. Azotlu gübrenin diğer yarısı kullanılır. Kök ve dip sürgünü ikinci temizliği yapılır. Filiz budaması yapılır. Haziran aylarında; dalkıran ilaçlanabilir. Amerikan beyaz kelebeğinin mekaniksel ve ilaçlı mücadelesi yapılabilir. Temmuz aylarında; Temmuz ayı ikinci yarısında yaprak örneği alınır. Uç kurutana karşı mekaniksel mücadele yapılabilir. Ağustos aylarında; uçkurutana karşı mekaniksel mücadele yapılabilir. Amerikan beyaz kelebeğinin mekaniksel ve ilaçla mücadelesi yapılabilir. Fındık haşatına başlanır. Fındık filiz güvesine karşı hasattan sonra ilaçlama yapılabilir.”

Tamamı her yıl yapılmıyor

Fındık Tarım Takvimi’nde belirtilen uygulamaların her yıl yapılmadığına işaret eden Bayram, bu uygulamaların bir kısmı yılda iki kez, bir kısmı yılda bir kez, bir kısmı üç yılda bir kez, bir kısmı 4-5 yılda bir kez ve bir kısmı da ihtiyaç duyulduğunda yapıldığını ifade ederek “Hastalık ve zararlılarla mücadele için teşhisin konulmasından sonra İl ve İlçe Müdürlüklerimizden verilecek ilaç tavsiyesine göre mücadeleye başlanır. Gübreleme ile ilgili işlemler yaprak ve toprak analizi sonucu İl ve İlçe Müdürlüğümüz tavsiyesi ile yapılmalıdır. Fındık Tarım Takvimi’nde belirtilen uygulamaların tamamı her yıl yapılmamaktadır. Bu uygulamaların bir kısmı yılda iki kez, bir kısmı yılda bir kez, bir kısmı üç yılda bir kez, bir kısmı 4-5 yılda bir kez ve bir kısmı da ihtiyaç duyulduğunda yapılmaktadır. Bu uygulamalardan yılda iki kez yapılanlar; azotlu gübrenin kullanılması, kök ve dip sürgünü temizliğidir. Her yıl en az bir kez yapılanlar; fındığın budanması, fındık kurdu ilaçlaması, külleme mücadelesidir. Üç yılda bir yapılanlar; fosforlu gübre ve potaslı gübre uygulamaları, toprak ve yaprak örneklerinin alınmasıdır. 4-5 yılda bir toprağın çapalama, kireç uygulaması yapılmaktadır, ihtiyaç duyulduğunda da fındık filiz güvesi, mayıs böceği, fındık kozalak akarı, virgül kabuklu biti, fındık yaprak deleni, fındık gal sineği, dalkıran, fındık koşnilleri, amerikan beyaz kelebeği, uç kurutan gibi zararlılar ile fındık bakteriyel yanıklığı ve dal kanseri gibi hastalıklarla mücadele yapılmaktadır.” dedi.